Skilvirk vinnubrögð.

 

Kreppan er farin að rugla málskilning minn, sá frétt í Morgunblaðinu um að brátt gengju þjófagengin laus á ný, Og gekk út frá því að þarna væri verið að tala um einkavæðingarsinna og þá fylgifiska sem þar voru. Vissi þó ekki til þess að búið hefði verið að loka þá inni.Enda er svo ekki.

Nú er að verða liðið um það bil ár frá upphafi þeirrar kreppu sem svo illa hefur leikið okkur, og reiðin og hræðslan svolítið fengið að víkja. En undrunin situr eftir. Undrun yfir hve djúpt menn hafa verið sokknir, og hve erfitt það virðist ætla að verða að losa um þræðina svo hægt sé að halda áfram. Og stundum finnst manni frekar miða aftur á bak frekar en áfram sé litið til þeirrar þróunar sem orðið hefur.

Framan af höfðu þó viðskiptajöfrarnir vit á láta lítið fyrir sér fara og jafnvel örlaði á að sumir hverjir skömmuðust sín örlítið, sú tíð er liðinn og nú ryðjast þeir fram einn af öðrum og hóta lögsóknum á hvern þann er nefnir orðið Tortóla eða Cayman eyjar í sömu andrá og þeirra nafn.

Svo eru hugmyndasmiðir ýmiskonar sem leggja nú nótt við dag við að upphugsa aðferðir sem losað geti þá við drauga fortíðarinnar, og verða skyndilega nýir og betri menn. Mæta á mótmælafundi til að mótmæla því sem þeir sjálfir komu okkur í, nú eða þegar allt annað brestur virðist vera ný leið að væna ríkistjórnina (sem stendur í stórræðum við hreinsa upp eftir þá skítinn) um að ráðast gegn sér, og þá helst persónulega.

Bloggarar landsins virðast vera orðnir hinu verstu skaðræðisgripir að viðra skoðanir sínar án afkipta fréttastjóra og ritstjóra sem hingað til stjórnað því sem flytja má fréttir af. Heyrði í einum hægri manninum  um daginn sem sagði að enginn sem bloggar geti talist til málsmetandi manna  í okkar bæjarfélagi. Enda kannski ekki meiningin. En auðvitað er ég hjartanlega sammála um að í bloggheimum  má og á að setja strangari reglur. Reglur gangvart þeim er ekki virðast geta sagt hlutina undir nafni.

Við höfum undanfarið ár talað mikið um að nú þyrfti allt að koma upp á borðið og að gegnsæi væri nauðsynlegt ef takast ætti að breyta því þjóðfélagi sem hér var. Og það er rétt. En sú umræða verður að vera réttlát og sanngjörn. Einn er sá maður sem vill hafa allt upp á borðinu, og helst sitja á hnjám bæði seðlabankastjóra og forsætisráðherra til þess að sjá til þess að hér fari nú allt rétt fram. Og fyrtist við sé slíkt ekki látið eftir honum.

Sá er Egill Helgasson pistlasmiður, bloggari, og dagskrárgerðarmaður sem telur að hann geti látið hvað sem er flakka í þessum efnum  eins og best sést hér á bloggi hans þar sem hann úthúðar Jóhönnu Sigurðardóttur forsætisráðherra og telur hennar helsta hlutverk vera að uppfylla óskir blaðamanna um upplýsingar. Og helst í æsifréttastíl.

Hann sættir sig ekki við þá blaðafulltrúa sem forsætisráðherrann hefur, og að erlendir blaðamenn hafi hingað til haft greiðan aðgang að ráðamönnum þjóðarinnar. Það má til sanns vegar færa að þannig var það. Í stað þess að vinna vinnuna sem þeir voru kjörnir til, hafi sumir kannski freistast um of til að láta vinnuna bíða og baða sig við hvert mögulegt tækifæri í ljósum fjölmiðlanna. Árangur þeirra vinnubragða er því miður ljós.

Og Jóhanna hefur tekið upp nýja og betri siði. Heldur blaðamannafundi eftir hvern ríkistjórnarfund þar sem menn geta spurt um hvað er í gangi, og hvað sé framundan. Og fer svo og vinnur það sem fyrir henni liggur, sem eins og  flestir skilja að er mikið. Blaðamenn hafi þó aðgang að fjölmiðlafulltrúum hennar þess á milli. Þetta er ekki spurning um hvort Agli Helgasyni líki við fjölmiðlafulltrúana, heldur miklu frekar um skilvirk vinnubrögð sem mikil þörf er á nú. Eingöngu þannig verða til nýjar og góðar fréttir sem við höfum svo mikla þörf fyrir núna. Með vinnu, en ekki blaðri.

 

 

Gljáandi geislabaugur

   

Geðstirðir bæjarfulltrúar?

 

Já, heimurinn virðist vera vondur við þá einkavæðingar vinina Árna Sigfússon bæjarstjóra og Böðvar Jónsson formann bæjarráðs, ef marka má grein þá er þeir rita í Morguunblaðið í dag þann 10.sept, og ásaka ríkistjórnina alla um að standa í illdeilum við þá sökum þeirrar gagnrýni sem fram þaðan á hluta samnings þeirra er varðar sölu bæjarins á hlut sínu í HS Orku.

 

Þeir virðast nú vera komnir í spor flokksfélaga síns Hannesar Hólmsteins Gissurarsonar, og láta sem svo að hvað þennan hluta einkavæðingarinnar varðar, hafi þeir að minnsta kosti hvergi nærri komið. Og það  hafi meira segja verið þeir sem lengst hafi staðið vörð um að sú niðurstaða sem nú er orðin, yrði ekki. En þeir minnast þó ekki á bókun meirihlutans í bæjarráði Reykjanesbæjar frá 12.júlí 2007, þar sem fjallað er um enn eitt samkomulagið við Geysir Green Energy. Þar segir orðrétt í 5.lið bókunar þeirra" Samkomulagið tryggir jafnframt fyrstu skref í einkavæðingu orkufyrirtækja á Íslandi þar sem kraftar einkaframtaksins verða virkjaðir á sviði orkuframleiðslu og sölu, með tilkomu Geysis Green Energy, sem hluthafa í Hitaveitu Suðurnesja. Það er gott að þessir menn fengu ekki tækifæri til að versla með Landsvirkjun til að mynda.

 

Getur það verið að sá villti leikur sem síðan hefur verið leikinn af hálfu meirihlutans í málefnum Hitaveitu Suðurnesja og síðar HS Orku sé einmitt aðferð hans til þess að ná þessu markmiði bókunar sinnar fram. Það skyldi þó aldrei vera? En þykjast nú ekki kannast við neitt og finnst á þá ráðist þó ráðherra efist um það sem fram hafi farið sé í anda laganna.

 

Skyldu þeir hafa orðið að bíða eftir lagasetningunni, og senda inn sínar umsagnir til þess að ná fram þeim breytingum á textanum svo löngun þeirra til að "kraftar einkaframtaksins verða virkjaðir á sviði orkuframleiðslu"eins og segir svo snyrtilega í bókun þeirra næði fram að ganga. Það skyldi þó aldrei vera.

 

En hver eru nú þau ummæli sem fara svo fyrir brjóstið á þeim félögum sem gefa þeim tilefni til að fylla síður Morgunblaðsins nánast daglega sér til varnar að því er virðist.

Eru það þau ummæli að henni finnist ámælisverð þau vinnubrögð að gengið skuli út frá því í samningnum að framlengt verði um hámarksstíma að nýju. Og það sé ekki í anda þeirra varúðar sem gæti í lögunum. Það er erfitt að túlka slík ummæli sem árás, flestir myndu nú bara taka þetta sem vinsamlega leiðbeiningu, og athuga hvort ekki sé hægt að leiðrétta. Og jafnvel gera það bara með bros á vör, vitandi um þann stuðning sem frá ríkisvaldinu væri að vænta. Og til hagsbóta fyrir almenning.

 

Þeir segja ráðherran ráðast á þá sem keypt hafi landareign og komið henni í eigu almennings. Sú landareign var í eigu almennigs áður en þeir hófu sín afskipti af málinu, og það þýðir lítið fyrir þá félaga að bera því við það hafi verið á ábyrgð ríkisins að svo var ekki áfram. Sú akvörðun að selja þá landareign kom frá einkavæðingarnefnd sem laut forystu fyrrum formanns þeirra, og undir þrýstingi frá sveitarstjórnarmönnum, og Glitni banka. Um það má allt lesa í fundargerðum þeirrar nefndar.

 

Maður veltir því óneitanlega fyrir sér þegar þeir tala um afskriftartíma virkjana og og leigulengd samnings þess sem þeir gera, hvort ekki sé hægt að leggja þarna að jöfnu þá samninga sem þeir sjálfir hafa gert og telja góða. Leigusamningana við Fasteign og hvernig hægt er að segja þeim upp á 5.ára fresti. Ekki virðist að þeirra sögn Fasteign bera skarðan hlut frá borði hvað þann samning varðar, og sættir sig meira segja við þrátt fyrir afskriftir. Hefði ekki verið hægt að hafa þetta á svipuðum nótum?

 

Já veröldin er vond, og ríkistjórnin sem gert hefur allt sem í hennar valdi stendur til að vinna að framgangi verkefna hér í Reykjanesbæ, hefur í huga þeirra sökum smá aðfinnsla við samning þeirra nú ráðist á sjálft höfuðvígið. Á þá er hafa hrósað henni fyrir verk sín "hjá bæjaryfirvöldum í Reykjanesbæ". Eru þeir nú orðnir ríki í ríkinu.

Þeir segjast heldur hafa viljað að ráðherrann hefði komið á Ljósanótt og þegið með þeim kaffisopa, frekar en að viðra ummæli sín opinberlega. Kannski kom ráðherrann og drakk jafnvel kaffi einhversstaðar annarsstaðar, þegar hún sá að menn voru uppteknir við slæðudans og skemmtun.

 

 

 

 

fyrsti flugulaxinn

Í gær veiddi ég fyrsta sinn lax á flugu. Og hef varla jafnað mig enn af þeirri reynslu, enda var þetta örugglega langstærsti fjögurra punda laxinn sem veiddur hefur verið á flugu nú í sumar. Og átökin eftir því.

Þessi merkisatburður átti sér stað í Flókadalsá í Borgarfirði  um hádegisbilið í gær. Lítil sem enginn veiði hafði verið í ánni þá um morguninn, og sögðu mér það fróðari menn að það væri sökum vatnsleysis í ánni. Fyrir algeran byrjanda á þessu sviði var þetta því enn betra, vanir fluguveiðimenn og snillingar urðu að viðurkenna sig sigraða af nýliðanum. En þeir tóku því vel og fögnuðu af einlægni með mér.

Vinir og félagar höfðu fyrir veiðiferðina og í henni reynt að stilla væntingum mínum í hóf. Menn hefðu af þolinmæði þurft að bíða sumir hverjir í mörg ár eftir því að landa fyrsta flugulaxinum, þetta væri spurning um útiveru og félagskap frekar en fjölda fiska sem veiddist. Sunnudagurinn hafði farið í að þræða ána og fylgjast með hvernig fiskarnir stukku yfir línuna veifandi sporðinum framan í mann, reynandi á þessa margumtöluðu þolinmæði fluguveiðimannsins.

Svona veiðiferðir eru náttúrulega alger snilld, og mikið skipulag sem liggur að baki. Og það skiptir máli að maður fari af stað í réttri stemmningu. Og njóti einnig tímans sem ekki er verið að veiða. Setjist niður og spjalli, læri af þeim sem kunna. Eitt einkenni svona veiðiferða er að menn eru komnir upp fyrir allar aldir til að geta byrjað að veiða strax klukkan sjö um morguninn, en eins og einn þeirra sem naut kvöldsins áður hvað best, hafði hann aldrei heyrt talað um að menn hefðu veitt eitthvað á milli sjö og átta um um morguninn.

Ég hafði þarna um kvöldið haft mig lítið í frammi, og ákvað að hlusta. Reyna að finna út hvað hvaða eiginlega flugu væri best að nota, en eftir allar þær útskýringar sem menn gáfu gat ég auðveldlega séð að enginn af þeim flugum sem ég hafði fengið að láni myndi virka. Miðað við hvað snillingarnir sögðu. Ég þyrfti að breyta þeim flugum sem ég var með svo einhver minnsti möguleiki yrði á að veiða eitthvað. Og það gerði ég þá um nóttina með þessum líka árangri. Veiddi eina flugufiskinn fyrir hádegi.

Vinur minn sem boðið hafði mér með í veiðiferðina, lagði upp hvernig ætti ég ætti að veiða fiskinn, hann lagði bílnum langt frá þeim hyl sem taldi líklegast að hægt væri að fá fisk í, og undirstrikaði að ég yrði að læðast að hylnum svo fiskarnir myndu ekki sjá þegar ég kæmi að hylnum. Ég skreið nánast eins og indíáni þessa tvöhundruð metra, yfir ána og að hylnum, reisti mig upp hundblautur og byrjaði að kasta. Sá í fjarlægð að vinurinn hafði dregið veiðihúfuna niður fyrir augu og var við það að sofna þegar ósköpin dundu yfir.

Fann fyrst svolítinn kipp í stönginni, en svo var líka tekið hraustlega í. Ljóst var öllum sem á horfðu að þarna áttust við maður og fiskur og óljóst hvor myndi hafa betur. Fiskurinn sem virtist ákveðinn í að losna ákvað nú að stökkva upp úr hylnum mér algerlega að óvörum, þrátt fyrir að um leið gerði hann mér þann greiða sem ég þurfti á að halda. Hann vakti veiðifélagann, sem stökk út úr bílnum um leið og hann varð þess var að skuggi fiskins hafði dregið fyrir sólu. Og ég sá hann koma hlaupandi út undan mér á fullri ferð yfir ána með háfinn sem ég seinna þurfti að nota.

Á hlaupum sínu kallaði hann stöðugt að nú þyrfti ég bara að vera rólegur, eins og ég gæti eitthvað annað fastur út í ánni. Fiskurinn skall niður í ána eftir þetta stökk sitt, og þó ég segi sjálfur frá varð þá úr mikil dynkur, þó erfitt hafi verið að meta þau áhrif sem skellurinn hafði. Seinna talaði ég þó við vin minn á Selfossi sem sagði að á sama tíma hefði hann fundið smá hristing í jörðu. Veit nú ekki alveg hvort þetta tvennt tengist. En fiskurinn hafðist á land, Fyrsti fiskurinn sem nálægt flugunni kom.   

Ef jörðin væri flöt.

Þeir fljúga hátt, félagarnir Árni Sigfússon bæjarstjóri í Reykjanesbæ, og Böðvar Jónsson formaður bæjarráðs Reykjanesbæjar í grein í Mbl. í gær 2. sept, þar sem þeir undirstrika að að það land og auðlind sem þeir hafa nú leigt til Geysis Green Energy til afnota sé enn í eigu íslendinga. En nýtingarrétt og yfirráð hafa þeir leigt til einkaaðilans GGE í 65ár og með framlengingarrétt í önnur 65ár.  Og finnst þetta vera góður samningur. Nú hafi þeir útbúið samning sem fullkomlega er í anda laga sem Samfylkingin hafi að öllu leyti staðið fyrir. Sé eitthvað athugavert við samninginn sé það þar með Samfylkingarinnar sök. Já sökin liggur alltaf annarstaðar en hjá þeim sjálfum, sé um sök að ræða.

Þeir tala um að orkan fari öll til nýtingar á Suðurnesjum, sem er gott, en minnast ekki á að nú þegar hefur eitt stórt atvinnutækifæri runnið framhjá sökum þess eignarhalds og stefnu sem einkavæðingarstefnan hefur haft á eignarhaldið. Sólarkísilverksmiðja í Grindavík, sem ekki reyndist unnt  eða vilji til að útvega rafmagn til þeirrar starfsemi.

Þeir spyrja þeirrar spurningar hversvegna ríkið þurfi að eiga í HS Orku , og væna fjármálaráðherra um að fara með rangt mál, þegar hann segir að yfirráð yfir auðlindunum fari úr landi eignist erlendir aðilar meirihluta í HS Orku. Hafa þeir ekki lesið samningana sem þeir sjálfir þó gerðu. Er þar ekki verið að afhenda nýtingarétt auðlindarinnar til 65 ára og með framlengingarrétt til annarra 65 ár , þar sem Reykjanesbær skuldbindur sig til að ganga erinda GGE til að svo megi verða.

Þeir segja ráðherra lítilsvirða stjórnsýslustig sveitarfélaganna, með afskiptum sínum af þessum vinnubrögðum, en velta því þó ekki fyrir sér hvort þar geti þeir sjálfir átt sök. Sök sem kristallast nú í því að þeir hafa orðið að selja nánast síðustu eign þess bæjar sem þeim var falið að gæta hagsmunanna. Aðeins Stekkjarkot og óvirka myndavélin í Eldey eru eftir, svona fljótt á litið.

Og þeir klykkja í grein sinni út með að hér séu hafnar nornaveiðar gagnvart þeim mönnum sem nú koma eins og frelsandi englar til að bjarga þjóðinni út úr hruni sem einkavinavæðing flokks þeirra hefur leitt yfir þjóðina.

 

Til hvers þarf ríkið að eiga í HS Orku?

 

Oft er gott til að átta sig á hlutunum að spyrja andstæðrar spurningar, og reyndar hef ég  allt frá upphafi þessa máls spurt mig hennar. Hvers vegna þurftu einkaaðilar að eignast Hitaveitu Suðurnesja?  Hitaveita Suðurnesja var hreint ekki illa rekið fyrirtæki og skilaði raunar arði til Reykjanesbæjar upp á rúmlega 160 milljónir króna á ári áður en einkaaðilar fóru þar að hafa afskipti. Sem hefði þýtt að með samsvarandi áhættulausum rekstri hefði hún skilað bæjarfélaginu enn meiri arði á í ljósi aukinnar raforkusölu, og hugsanlegrar nýtingar á þeirri umframorku sem ekki er nýtt nú. Hitaveita Suðurnesja er nefnilega hornsteininn að  atvinnuuppbyggingu svæðisins.

Það er hreint ekki eins og þeir félagarnir halda fram að að viðleitni þeirra til að kaupa land og auðlind á Reykjanesi sé einskis virði. En hefði Hitaveitan hinsvegar fengið að halda sér  óbreytt án þeirra afskipta hefði ekki verið nein þörf á þessum gerningi. Afskipti einkaaðilanna hafa nefnilega ekki bætt rekstur þessa fyrirtækis, heldur hefur sú veðmála stefna sem fram kemur í ma afleiðusamningum þeim sem gerðir voru, ásamt túrbínukaupum á fyrstu dögum hrunsins, þvert gegn ráðleggingum forstjórans leitt til slæmrar stöðu fyritækisins nú.Og áfram halda þeir að vorkenna sjálfum sér yfir vonsku Vinstri grænna og Samfylkingar í sinn garð. Hinna frelsandi engla sem telja að einkaframtakið óheft sé eina leiðin fram á við. Og byrja enn einu sinni á þeirri hundalógík sinni að hér séu þeir sjálfstæðismennirnir eingöngu að hugsa um að ná fram anda laga sem Össur Skarphéðinsson og Katrín Júlíusdóttir stóðu að í tíð fráfarandi ríkistjórnar. En minnast ekki á fyrri frumvarpsdrög þar sem gert var ráð fyrir 2/3 hluta meirihlutaeign opinberra aðila, og sjálfstæðismenn stóðu stífir á móti. Kannski hefði því stjórnarsamstarfi átt að ljúka strax þá.

 

Samningar algerlega í samræmi við lög.

Þeir gera mikið úr að verið sé að fylgja ákvæðum og anda laganna, og það má má til sanns vegar færa að þeir séu réttu megin við strikið hvað það varðar, en minnast þó ekki á þann þátt samkomulagsins sem er í raun hvað ámælisverðastur í þessum gjörningi öllum. Áður höfðu þeir nefnilega undirritað samtarfssamning fyrir hönd Reykjanesbæjar við Geysir Green Energy um að bærinn myndi á sérhverjum tíma vinna að hagsmunum GGE, hverjir svo sem hagsmunir bæjarins yrðu á þeim tíma er til framlengingarinnar kæmi. Og það vekur furðu að slíkar klásúlur skuli yfirleitt finnast í samningi þar sem verið er að fjalla um umsýslu opinbers aðila, og að margra mati stór spurning um hvort slík klásúla standist lög um opinbera stjórnsýslu. Kannski er ráðherrann einmitt að tala um þennan  lið þegar honum finnst samningurinn lítils virði?

 

Framtíðarorka í þágu Suðurnesja.

Þeir félagar segja "Því er haldið fram að ef HS Orka lendi í höndum útlendra eigenda séum við að afsala okkur auðlindinni til útlendinga" Og bæta við í framhaldinu að þetta sé rangt.  Þessi fullyrðing þeirra getur eingöngu reynst röng ef um er það að ræða að nýting auðlindarinnar hafi ekki verið leigð til þess fyrirtækis er hætta var á að endaði i höndum erlendra eiganda, nú eða að HS Orka hefði hætt að vinna vinna jarðorku, og snúið sér að sælgætisölu í staðinn, sem mér vitanlega hefur ekki gerst.

Þeir halda áfram vel vitandi eins og við að þarna slógu þeir aðeins yfir strikið, og taka fram að HS Orka hafi í samningum lofað allri sinni orku til nýtingar á Suðurnesjum. Og staðfesta þar með það sem við erum að segja að sá sem stjórnar orkuverinu, stjórnar jafnframt hvert orkan fer. Og halda síðan  áfram að ímynda sér að þeir aðilar sem  leigt hafi nýtingarréttin frá sér, ákveði í hvað hann er nýttur. Hvers vegna skyldu þá fyrirtækin sækja það hart að leigja nýtingarréttinn. Spyr sá sem ekki veit.

 

 

Hátt auðlindagjald.

"Fullyrðingar um að Reykjanesbær fái lágt auðlindagjald fyrir að veita HS Orku aðgang að nýtingu svæðisins til að virkja fyrir tugi milljarða á svæðinu er ósannar." Og telja upp til stuðnings alla þá fyrirhöfn og ferðalög sem lagst hefur verið í, og flestum tilfellum til ákaflega fjarlægra staða. Ástralía, Nýja Sjáland, og Filippseyjar eru þar á meðal, en svo sem ekki tiltekið hvar bera skuli niður vilji maður nú sannreyna fullyrðingar þeirra. Sumir fara oft yfir lækinn til að leita hins augljósa.

Orkan úr iðrum jarðar er olía okkar íslendinga þessa stundina, og kannski hefði verið nærtækt að líta til þeirra er næst okkur standa  til dæmis Noregs, og sjá  hvernig norski auðlindasjóðurinn stendur að málum með sínar auðlindir. Ekki datt þeim í hug að möguleiki yrði á að erlendir aðilar ættu möguleika á að ná yfirráðum yfir olíuauðlind þeirra, heldur settu upp strangar girðingar hvað varðar eignarhald á því fyrirtæki. Þeir eru hreint ekki í  svo slæmum málum og safna í digran sjóð á hverjum degi. Þeir ákváðu að nýta sína auðlind í þágu þjóðarinnar en ekki einkafjarfesta.

 

Um nornaveiðar.

Þeim finnst vont að hér sé verið að gera allt tortryggilegt, þegar frelsandi englar einkaframtaksins nú koma og vilja nú koma Íslandi og  Íslendingum út þeirri stöðu sem frjálshygguöflin hafa komið okkur í. Og líkja því við nornaveiðar. 

Ekki óþekkt aðferð þeirra félaga að séu menn ekki sömu skoðunar og þeir hverju sinni, hljóti þar að liggja að baki ljótar hvatir. Þar virðast ekki koma til greina að um málefnaleg sjónarmið sé að ræða. Nornaveiðar fortíðarinnar byggðust kannski einmitt á þessu. Færu menn ekki eftir bókinni sem þá var skrifuð af valdamönnum hvers tíma, nú eða kirkjunni var lítið annað að gera en að brenna þá á báli. Aðrar skoðanir eða viðmið voru ekki leyfð. Hvar værum við nú stödd ef til að mynda Kristófer Kólumbus hefði samþykkt að jörðin væri flöt, og ekki siglt af stað. Við erum búin að sjá hvert einkavinavæðingin leiddi okkur. Er nú ekki komin tími til að leggja í ferðalag og sjá hvað bíður handan sjóndeildarhringsins.

 

Gleðilega Ljósanótt.

 

Að fljúga hátt og lengi, án þess að þurfa þess.

 

Þeir fljúga hátt félagarnir Árni Sigfússon og Böðvar Jónsson í grein í Morgunblaðinu í dag, og finnst veröldin vond við sig að taka ekki undir viðleitni sína til að finna hæfilegt nýtingargjald á auðlindanna til þeirra einkaaðila sem þeir hafa valið í þéttu samstarfi við Geysir Green Energy. Hafa greinilega ferðast um hálfan heiminn í það minnsta til að finna einhver dæmi um að þetta sé nú allt rétt og gott sem þeir hafa gert.  En valið að líta alls ekki til Noregs með til að athuga hvernig þeir ráðstafa sínum auðlindum. Enda ekki í anda þeirrar stefnu sem þeir standa fyrir.

Og þeir halda áfram á heimasíðu Sjálfstæðisflokksins í Reykjanesbæ rnb.is og í Víkurfréttum um að reyna að sannfæra okkur kjósendur um að allt sé i lagi þó hér sé dansað á jaðri línunar hvað varðar túlkun laganna. Segir ráðherra, fjölmiðla og jafnvel bloggara sem öðru halda fram hafa rangt fyrir sér. Í þessu máli eins og svo mörgum öðrum sem þeir félagar koma að er aðeins einn sannleikur, og það er þeirra.  Að halda öðru fram eru nornaveiðar af verstu sort. Hélt að fólk væri nú búið að fá nóg af slíkri röksemdarfærslu í ljósi stöðunnar. Og þeirra afleiðinga sem slík túlkun hefur. Sú staða er ástæða þess að nú er gert grín af okkur, meira að segja í þeim fjarlægu löndum er félagarnir heimsóttu, eins og sjá má hér

Norðmenn líta þetta svolítið öðrum augum en þeir félagarnir, og eru ekki að búa til  nein flækjustig í kringum hvernig auðlindir þeirra koma samfélaginu best.  Þeir hleypa ekki einkafjárfestum að nema upp að ákveðnu marki.  Kannski þeir hefðu ekki þurft að fara svo langt yfir lækinn í upphafi til að finna fordæmi um hvernig þessum hlutum getur verið varið, og sleppt ferðalögum til Ástralíu, Nýja Sjálands og Filippseyja til að finna lausn sem var miklu nær.

Læt hér fylgja með heimasíðu Statoil Hydro sem hefur skýra stefnu og að því er virðist árangursríka um hvernig hægt er að halda á málum sem þessum, ef þeir félagar skyldu nú álpast hér inn á síðuna.

Heimasíða Statoil.

Skyldi ríkið njóta sömu kjara?

 

Fátt er svo með öllu illt að ei boði gott, varð mér hugsað í gær þegar þráteflið um HS Orku hélt áfram, og orkuveitan gat ekki gefið íslenska ríkinu meiri tíma til að koma að tilboði Magma Energy í þann hlut er þar var til sölu. Ljóst var að opinberir aðilar ásamt lífeyrisjóðum landsmanna voru tilbúnir til að koma að. Það var ekki hægt  sökum reglna í kanadísku kauphöllinni.

 

Mér fannst samt sem áfangasigur hefði unnist, að ríkið hefði vaknað eftir að hafa verið í djúpu dái hvað þetta mál varðaði, og gerði sér nú loks ljósa stöðuna. En það er skrýtið hvernig menn virðast ekki átta sig á stöðuni, sem okkur hér á suðurnesjum hefur verið ljós nú í nær þrjú ár fyrr en leikurinn loksins berst til 101 Reykjavík. En þeir vöknuðu þó, og það út af fyrir sig má kallast áfangasigur.

 

Það er gott að sjá að ríkið sem eigandi þeirra banka sem að málinu koma, ásamt lífeyrisjóðunum beittu sér fyrir breyttri stjórn þess fyrirtækis sem öllum ósköpunum hefur valdið Geysir Green Energy. Að nú sé þeim er þar hafa riðið húsum ljóst að leiknum er lokið, að hér eftir verði ekki vaðið áfram eftir því sem Capascent guttarnir sem verið hafa allt í kringum borðið, dettur í hug hverju sinni. Það var varnarsigur.

 

Það er varnarsigur að nú virðast ríki, sveitarfélög og lífeyrisgóðir hafa ákveðið að athuga hvort ekki sé hægt að spóla hluta vitleysunnar til baka. Og úr því að REI meirihlutinn í Reykjavík vildi ekki gefa frekari frest, þá verði nú reynt með sameiginlegu átaki að eignast meirihluta í Geysir Green Energy. Það verður að takast.

 

En það er ljóst að þeir sem með þessi mál hafa höndlað á sveitarstjórnarstiginu hafa ekkert lært, og telja sig jafnvel geta verið enn ósvífnari en áður þegar kemur að sölu eigna borgaranna ( sem jú alltaf standa undir nafni og borga hlutina) , nú er selt á kúlulánum, og helst án vaxta að því er virðist. Þeir virðast ekki átta sig á að reynsla okkar af slíkum lánum og þeim fjárfestum sem þau fengu er ekki góð, nema síður sé.

 

Skyldu ríkið, sveitarfélög og lífeyrissjóðir fá að njóta sömu kjara þegar kemur kaupum á meirihlutanum í Geysir Green Energy , eða skyldu önnur lögmál gilda þar sökum þess að þar séu á ferð opinberir aðilar? Eða hefur samkeppnistofnun líka eitthvað á móti því?

Lýðræðið sigrar að lokum.......varnarsigur!

 

Sú staða sem uppi hefur verið  hvað varðar málefni HS Orku, áður Hitaveitu Suðurnesja hefur valdið mörgum manninum heilabrotum. Flækjustig málsins er orðið slíkt að erfitt er að henda reiður á þeirri atburðarrás frá því að einkavæðing á hlut ríkisins fór fram. Okkur er ætlað að skilja furðulega fjármálagerninga fárra manna sem hafa talið sig hafa haft umboð til að höndla með almannaeigur án þess að hafa nokkurn tíma fengið til þess umboð frá kjósendum sínum.

 

Fyrir mér hefur þetta verið spurning um tvo hluti, lýðræðið og mörkin á milli almannahagsmuna og einkahagsmuna. Ljóst er af allri meðferð þessa máls að þar hefur verið troðið gróflega á öllu því er að  lýðræðislegri  hugsun lýtur, og búið svo um hnútana að þeir sem byggðu upp fyrirtækið (íbúarnir) hefðu þar engan aðgang að. Þrátt fyrir áskorun meirihluta  kjósenda svæðisins  á sínum tíma um að Hitaveita Suðurnesja með kostum og göllum skyldi áfram vera í samfélagslegri eigu.

 

Rök okkar sem á móti þessari þróun hafa barist, hafa verið að því er við teljum, á samfélagslegum forsendum, hagsmunum sem við teljum að kjörinn meirihluti í bæjarstjórn Reykjanesbæjar hafi af einhverjum ástæðum valið að líta framhjá, eða það sem verra er,  hefði ekki skilning á.

 

Samfélagslegir hagsmunir eru þeir þegar  samfélag sér hagsmunum sínum best borgið til framtíðar með því að vinna að tilteknum verkefnum saman. Að þannig verði ávinningur samfélagsins best tryggður, og sameiginlegur ágóði og ávinningur  komi samfélaginu til góða. Að ekki komi inn milliliðir sem fyrst og fremst hugsi um áhættufjárfestingar og veðmál eins og hér kemur fram í feiknagóðum pistli Sveins hins unga.  Samfélagið virtist vera að missa stjórn náttúruauðlindum og orkuverum sem það með greiðslum sínum hefur staðið saman um að byggja upp.  Það var komið aftan að íbúunum, í þágu einkahagsmuna manna sem ásældust þau gæði sem samfélagið nýtti.  Ekki var hlustað á raddir fólksins, þrátt fyrir að þar hafi viljinn verið annar.

 

Sú lausn sem nú virðist vera uppi á borðinu, er í raun sigur lýðræðisins yfir þeim þeim er hér hafa allt viljað sölsa undir sig. Ráðherra hefur hlustað á vilja fólksins sem á sínum tíma skrifaði undir áskorun til sveitarstjórnarmanna sinna, sem ekki hlustuðu. Hann vill tryggja til frambúðar að þjóðahagslega mikilvæg orkuver og orkuveitur verði í meirihlutaeigu opinberra aðila. Með hjálp lífeyrissjóða okkar landsmanna.  Hann veit að nú eru ekki til peningar hvorki hjá ríki né bæ til að ganga inn í tilboð Magma, en gerir það besta úr stöðunni.

 

Hann hefur unnið vel í þröngri stöðu og fagnað þeim erlendu fjárfestum sem nú vilja hjálpa, en jafnframt látið vita að það verði gert á okkar forsendum.  Að þrátt fyrir allt erum við ekki tilbúin í hvað sem er.  Til þess þurfti kjark og visku. Sú ríkistjórn sem nú situr hefur nú sýnt að hún býr yfir báðum þessum eiginleikum, og Steingrímur þar gengið fram fyrir skjöldu. Hafi hann þökk fyrir.

 

Í ljósi þessarar niðurstöðu sem nú hefur verið kynnt  er full ástæða  til að fram fari opinber rannsókn á þeim viðskiptagjörningum sem þarna hafa átt sér stað. Og í framhaldi af því er full ástæða til  að skerpa á og jafnvel breyta þeim sveitarstjórnarlögum sem nú eru í gildi, þannig að viðlíka atburðir og áttu sér stað með Hitaveitu Suðurnesja geti aldrei gerst aftur. Að kjörnir sveitarstjórnarmenn geti ekki framar farið í viðskiptaleik að hætti meirihluta Sjálfstæðismanna í Reykjanesbæ.  Að slíkt fari ekki fram nema því aðeins að fyrir liggi áður hver vilji íbúanna og þar með eigendanna er. Að íbúalýðræðið sem bæjarstjórinn í Reykjanesbæ segir að sé sér svo kært, verði þá jafnframt virt.

 

 

Hverra hagsmuna er maðurinn að gæta?

 

Maður sannfærist stöðugt betur og betur um það sem maður hafði áður haldið, að bæjarfulltrúar Sjálftæðisflokksins í Reykjanesbæ, eru að ganga erinda einhverra allt annara aðila en íbúa Reykjanesbæjar. Það staðfesti formaður bæjaráðs Reykjanesbæjar svo rækilega í þessu viðtali á Vísir.is í dag . Þar sem hann fer í vægast sagt barnalega keppni  í anda þeirra sem deila um hvor er stærri pabbi minn, eða pappi þinn, en fjallar ekkert um hverjir eru hagsmunir Reykjanesbæjar í þessu máli.

 

Grein þessi eða viðtal sýnir svo ekki verður um villst, að bæjaráðsformaðurinn hefur fullan skilning á eðli einnkavinavæðingarinnar og hvað það er sem þeim er hefur verið afhent  sækjast eftir.Arði af þeirri fjárfestingu sem í er lagt. Og telur jafnframt  undarlegt að ríkið sem lýst hefur sig viljugt til að bæta það sem ríkið og meginþorri almennings  telur slaka samninga með tilliti til hagsmuna bæjarfélagsins.

 

 

Bæjaráðsformaðurinn,hefðu forsendur hans sem kjörins hagsmunagælsumanns almennings verið í lagi hefði  átt að fagna þessari umfjöllun núverandi ráðherra og fyrrum formanns iðnaðarnefndar Alþingis. Þess í stað velur hann að tala út frá hagsmunum þeirra sem nú hafa keypt hluta Reykjanesbæjar í HS Orku, það er Geysir Green Energy og Magma Energy . Maður veltir því óneitanlega fyrir sér hvort bæjarráðsformaðurinn eða menn honum tengdir eigi hlut í öðru  fyrirtækinu eða báðum  miðað við þá afstöðu til málsins sem hann tekur.

 

Hann kemur einmitt að kjarna málsins þegar hann talar um að verði auðlindagjaldið hækkað, geti það orðið til þess að fyrirtæki í einkaeigu vilji ná meiri arði á skömmum tíma. Að í gang fari ágengari nýting þeirrar orku sem þar fæst nú þegar. Þarna liggur einmitt munurinn á almannahagsmunum og einkahagsmunum þó Böðvar virðist ekki gera sér grein fyrir því þó hann segi það. Almannahagsmunir gera nefnilega ráð fyrir að um auðlindina sé gengið af virðingu svo afkomendur okkar geti einnig nýtt sér þær, en einkahagsmunirnir miðast við gengi hlutabréfa á hverjum tíma.

 

Böðvar gagnrýnir ráðherrann, og segir þau lög sem farið er eftir séu sett á þeim tíma er hún var formaður iðnaðarnefndar Alþingis. Velur þó vel vitandi að minnast ekki á  fyrri frumvarpsdrög ráðherrans þar sem 2/3 eignarhald opinberra aðila á orkufyrirtækjum var fellt af þeim sjálfstæðismönnum sem í iðnaðarnefnd sátu. Þar á meðal Björk Guðjónsdóttur forseti bæjarstjórnar Reykjanesbæjar.

 

Böðvar Jónsson formaður bæjarráðs Reykjanesbæjar verður nú þegar meirihluti hans hefur selt nánast síðustu eignir bæjarins, að fara að gera upp við sjálfan sig hverra hagsmuna hann ætlar að gæta. Fagna framréttri hönd ráðherrans og vinna saman með honum að framtíðarhagsmunum Reykjanesbæjar í stað þess að fara í sandkassastríð í anda baldinna smákrakka.

Að segja eitt,og gera annað.

 

Eitt er það sem hefur vakið athygli mína undanfarna daga í umræðunni um málefni HS Orku. Það eru nafnagiftir þeirra ráðgjafafyrirtækja sem að málinu koma. Og flest þau ráðgjafafyrirtæki sem að málinu koma, hvorum megin borðs sem setið hefur verið heita alltaf Capacent ..eitthvað. Þetta er svona svipað og með íslensk mannanöfn, þau eru auðrekjanleg langt aftur í ættir. Capacent fyrirtækið sem vann að uppskiptingu HS sameinaðist svo Capacent Partners , sem svo varð að Capacent Glaciers, sem hafði svo samband við Ross Beaty og lét hann vita að þarna væri gott viðskiptatækifæri.

 

Frændur og frænkur voru allt í kringum borðið, þegar verslað var með hagsmuni almennings. Og meirihluta bæjarstjórnar Reykjanesbæjar datt ekki í hug að biðja um heilbrigðisvottorð fyrir upplýsingunum frá þessum aðilum, heldur sögðu í staðinn að hver sá sem legði til að aðrir aðilar myndu meta hlutina væru annað hvort sjálfir að sækjast eftir verkefnum, eða væru að vinna fyrir aðila sem vantaði verkefni. . Minnir óneitanlega á orð varaformanns Sjálfstæðisflokksins um að þeir sem væru annarra skorðunnar þyrftu á endurmenntun að halda.

 

Menn segja eitt og gera svo annað er líka eitt einkenni þessa máls. Og það er hvernig þeir sem að hafa komið hafa ávallt sagt eitt og gert eitthvað allt annað. Þannig má rifja upp hvernig forráðamenn GGE, á sínum tíma þeir Árni Sigfússon og Ásgeir Margeirsson héldu því blákalt fram, þrátt fyrir að vita betur, að Geysir Green hefðu aðeins áhuga á að eignast 16% hlut ríkisins í Hitaveitu Suðurnesja. Hverjir eru það sem beitt sér harðast fyrir þeirri niðurstöðu sem nú er orðinn?

 

Ross Beaty sagði hinn 8. júlí síðastliðinn að hann og fyrirtæki hans hefðu enginn áform um að eignast meira en þann 10, 8 prósent hlut sem þeir væru að kaupa í gegnum GGE sem aldrei ætlaði sér að eignast meira en 16%. Á sama tíma var hann að vinna að tilboði á 32% hlut OR og Hafnarfjarðarbæjar í HS Orku. Og talar nú rúmlega mánuði seinna um að hann hafi hug á að eignast allt fyrirtækið. Er þetta nú ekki svolítið spurning um orð og efndir, og jafnvel almennt siðferði í viðskiptum .

 

Það eru þessi vandamál sem fjármálaráðherra stendur nú frammi fyrir meðal fjölmargra annara. Það kemur í hans hlut að vinda ofan spillingarvef sem frændurnir og frænkunnar sem kenna sig alltaf við Capacent.. eitthvað, hafa spunnið. Og hann þarf að sjá til þess að þeir menn sem sagt hafa eitt og gert eitthvað annað komi aldrei aftur nærri þegar fjallað er um eigur ríkis og bæja. Því ljóst er af orðum þeirra og efndum að þeim er ekki treystandi til að hafa áhrif á slík mál. Megi honum ganga sem allra best í því, þó tímarammi sá sem frændurnir og frænkurnar hafa stillt upp sé naumur.

Við verðum að standa í lappirnar.

 

Magnús Orri Schram er maður sinna skoðana og Samfylkingarmaður rétt eins og ég. En svo virðist þó vera að þegar kemur að málefnum er varða einkavæðingu allskonar séum við gersamlega ósammála í öllum meginatriðum.

 

Þingmaðurinn sem vill nú að gengið verði til samninga við Magma Energy skrifar í morgun þessa grein í Fréttablaðið um kaup þeirra á hlut OR í HS Orku, þrátt fyrir vitneskju hans um að yfirlýstan vilja forráðmanna bæði Geysis Green Energy og Magma um samruna þessara fyrirtækja. Þar sem ljóst er hverjir myndu yfirtaka hvern.

 

Þingmaðurinn gerir sér vel grein fyrir hverjir það yrðu sem þá myndu stjórna atvinnuuppbyggingu á Suðurnesjum, og að orkusala framtíðarinnar ræður miklu um hvernig sú uppbygging muni fara fram. Þar ræður orkusalinn miklu.

Þingmaðurinn veit mjög vel að ekki þarf að leita lengra en til ársins 2007, til að finna dæmi um hvernig orkusali, og í þessu tilfelli Hitaveita Suðurnesja kom í veg fyrir að sólarkísilverksmiðja risi í Grindavík. Andinn í þeirri umræðu var góður þar til  Júíus Jónasson forstjóri HS  sté í pontu í Bláa Lóninu og tilkynnti að Hitaveita Suðurnesja sem að langmestu leyti vann sína orku í lögsagnaumdæmi Grindavíkur myndi ekki útvega þá raforku sem til þyrfti. Þeir hefðu ráðstafað öllu sínu til álvers í Helguvík. Það virðist ekki sama hvaðan gott kemur, eða hverjir fái notið.  

 

Suðurlindir voru stofnaðar í framhaldi af þessu, af sveitarfélögunum Vogum Grindavík og Hafnarfirði, til að tryggja í framtíðinni gæti átt sér stað uppbygging atvinnutækifæra í þessum byggðarlögum án aðkomu HS, sem á þessum tíma var  ekki var tilbúið til að styðja atvinnuuppbyggingu þessara svæða. Leiða má líkum að því að Sólarkísilverkmiðja sú sem þarna um ræðir væri risinn í dag hefði náðst að útvega rafmagn til starfseminar.  

 

Það er þó gott að sjá að þingmanninum þyki ástæða til að taka upp þann samning sem gerður hefur verið milli Reykjanesbæjar og HS Orku, en þó þeim samning sé breytt bæði hvað varðar tíma og verð kemur það ekki í veg fyrir að viðlíka hlutir geti gerst á ný nái þau félög sem Gamli Glitnir hefur nú valið að borðinu yfirhönd í GGE. Magnús Orri getur ekki látið eins og allt sé himnalagi yfir því.

 

Ríkið verður að grípa inn og sjá til þess að atvinnuuppbygging og nýting auðlinda okkar  fari í framtíðinni fram undir formerkjum almenningshagsmuna, en ekki erlendra fjárfesta. Við verðum að passa að lenda ekki í neti Alþjóðagjaldeyrisjóðsins sem helst virðist hafa á stefnuskrá sinni, eins og Magnús Orri að selja frá okkur allar okkar bjargir í hvert skipti sem dollurum er veifað. Við verðum að standa í lappirnar. Þá held ég að við gætum átt tækifæri.