Rússnesk rúletta?

 

Það eru skrýtnar tilfinningar sem bærast innra með manni þessa dagana. Hálfgerður ótti við framtíðina. Forsætisráðherrann sem fyrir rúmu ári boðaði að framtíðin væri björt fyrir okkur íslendinga , stendur nú álútur á Austurvelli og boðar nýjar áherslur, nú þurfi þjóðin að búa sig undir að þurfa að standa saman sem aldrei fyrr, draga úr eldsneytisnotkun og annað í þeim dúr .

Það er náttúrulega auðvelt fyrir hann að biðja um að við herðum aðeins sultarólina, en á móti verður náttúrulega að koma að hann sýni hvað hann og ráðuneyti hans er að gera til að sporna við vandanum. Hingað til hefur það verið harla lítið. Það er ekki nóg að fá lánsfjárheimild frá Alþingi, til að styrkja gjaldeyrisforðann, það þarf líka að nýta hana.

Nú ætla ég ekki að gera lítið úr þeim ytri aðstæðum sem haft hafa áhrif á efnahagsstöðu okkar í dag, það er u flestar þjóðir að glíma við sama vandamálið hvað það varðar. En hinu megum við ekki gleyma að  stór hluti vandans liggur hjá okkur sjálfum og þeirri stefnu sem fylgt hefur verið hér undanfarin ár. Af því eigum við að læra og viðurkenna þau mistök sem gerð hafa verið.

Eitt er það sem ég hef undanfarið verið að spyrja sjálfan mig, en ekki fundið nein algild svör við og það er hvað er það sem við höfum gert svo vitlaust að staðan þurfi að vera svona eins og hún er. Getur það verið að sú botnlausa trú á einkaframtakinu og frjálsræðinu eigi hér einhverja sök á máli, að við höfum ekki sett ramma sem náð hefur að spyrna við fótum þegar þörf hefur verið á.

Hver er til dæmis ástæðan fyrir því að Seðlabankinn setti ekki viðunandi bindiskyldu á bankanna á sama tíma og þeir lánuðu sem óðir væru, í trausti þess að aðgangur þeirra að ódýru fjármagni myndi vara um aldur og eilífð. Væri staðan önnur ef slíkt hefði verið gert? Höfðu bankannir í raun engar skyldur til að tryggja framtíðargrundvöll sinn ,um leið og þeim var leyft að spila rússneska rúllettu með efnahag þjóðarinnar.

Nú virðast  þeir svo enn einu sinn komnir í gang með spákaupmennsku og hugsanlega reyna að  veikja krónuna til að 6. mánaða uppgjörið líti betur út, þrátt fyrir að öllum sé ljóst að sú staða sem þeir sýni þá eru ekki raunveruleg verðmæti þeirra , heldur hrein og klár spákaupmennska. Og ætlast svo til að erlendu matsfyrirtækin séu svo einföld að sjá ekki í gegnum þetta. Halda menn að álögin á millibankamörkuðum séu tilviljun?

Getur það virkilega verið að Ríkissjóði Íslands sem fyrir örfáum mánuðum var með svo sterka stöðu á lánamörkuðum , sé ekki unnt að fá lán á viðráðanlegum kjörum vegna þess að ljóst er yfirfjárfesting bankanna sé svo rosaleg að enginn treysti því að ríkið nái að koma í veg fyrir að einn eða tveir þeirra séu hreinlega að fara á hausinn? Við verðum að vona ekki því þar er stór hlutur af lífeyrissparnaði  þjóðarinnar geymdur. Í sjóðum bankanna.

Auðvitað gengur þetta ekki miklu lengur að ríkistjórnin þegi og láti eins og þetta sé eitthvað sem þjóðinni komi ekki við, og væni menn um dónaskap ef þeir dirfast að spyrja. Það er ljóst ef ekki á virkilega illa að fara að Seðlabankinn og Ríkistjórn  taki nú á málinu af myndugleik og séu bankarnir að keyra niður krónuna, þarf að taka á því. Því það erum við sem þurfum að borga fyrir þær æfingar jakkafatastrákanna.

Athugasemdir

[Guðbjörn Guðbjörnsson, 18.6.2008 kl. 19:30]

Sæll Hannes

Já, þú ert auðsjáanlega jafn ráðvilltur og ég hvað öll þessi mál varðar.

Það er aðgerðarleysið, sem maður skilur ekki og maður átti satt best að segja von á því að eitthvað myndi verða kynnt í gær, en auðsjáanlega er ekkert í spilunum og nákvæmlega þannig hefur markaðurinn skilið skilaboðin.

Ástandið er farið að minna mann óþægilega á æsku manns, unglingsárin og þegar maður var mjög ungur maður - þ.e. 1975-1990. Það fer um mig hrollur.