Lyktin leggur yfir bæinn

 

Hvað er nú er að gerast í málefnum HS, hugsaði ég á laugardaginn þegar ég sá  frétt í Mbl, þar sem Orkuveita Reykjavíkur tilkynnir að nú hyggist hún selja um það bil 16% hlut sinn í HS til erlendra aðila , og snúa sér að því að tryggja eigin undirstöður.

 

Fyrir þá sem fylgst hafa með tilburðum einkavæðingarsinnanna í málefnum HS kom þessi frétt svo sem ekki á óvart að þetta skyldi verða niðurstaðan, að því hefur verið stefnt núna í tvö ár að einkavæða það fyrirtæki. Og tímasetning þessar tilkynningar ekki heldur, því af henni má ljóst vera að einhver sá gjörningur er skammt undan sem tryggja mun  eiginfjárstöðu Geysis Green Energy  um áramót, svipuð aðferð og notuð var hjá FL Group á sínum tíma, enda sömu menn sem enn fara með völdinn í GGE.  

 

Fundargerð síðasta bæjarráðs Reykjanesbæjar sýnir að eitthvað mikið er í gangi, þar er boðað til hluthafafundar bæði í GGE og HS Orku. Hvað þeir spunameistararnir bera á borð fyrir okkur verður að koma í ljós, og því verðum við að taka hversu hagkvæm sem sú niðurstaða verður fyrir pyngjur okkar sem byggt höfum upp þetta fyrirtæki í gegnum árin. Þá varðar lítið um okkar álit.

 

Þetta er löglegt, en siðlaust voru orð sem Vilmundur heitinn Gylfason tók sér stundum í munn þegar hornum ofbuðu ýmsar athafnir þeirra er með völdin fóru. Hann eins og margir  í dag átti erfitt með að horfa uppá hvernig menn skörðuðu stöðugt eld að eigin köku, og leika leikinn á blákanti leikreglanna.

 

Hvernig þeir leikmeistarar regluverksins leika þennan leik verður fróðlegt að sjá, enda tíminn skammur sem  þeir hafa til að skammta sér af gæðunum fram af áramótum. Til þess að ná markmiðinu er ljóst að menn þurfa að breyta leikreglunum sem hingað til hafa gilt hvað forkaupsrétt og ýmislegt annað í félaginu. Það að boðað hafi verið til hluthafafundar í HS Orku  á Þorláksmessu daginn sem skötulyktin liggur yfir bænum segir meira en margt annað, lyktina er þegar farið að liggja  frá þessum fundi, og hún er ekki góð.

 

Sólin blindar.

 

 

 

Hlutirnir heita sitthvað hugsaði ég í morgun þegar ég las þessa frétt á vef Víkurfrétta.Nú hefur verið ákveðið að endurskoða álagningarhlutfall útsvars bæjarins sökum þess að annars gæti tapast framlög úr Jöfnunarsjóð.

Það er ekki það að bærinn sé í einhverjum sérstökum vandræðum að áliti meirihlutans, þótt ljóst sé að nú þurfi að hækka ýmis gjöld  á bæjarbúa eins og  fram kom á síðasta bæjarstjórnarfundi, þegar ljóst varð að veislunni er lokið og lítið annað fyrir bæinn að gera enn að reyna halda í við þær húsaleiguskuldbindingr sem meirihlutinn hefur komið sér í. Annars virðist bara allt í fína lagi, nema ef vera skyldi að framlög úr Jöfnunarsjóði gætu skerst verði útsvarsprósentan ekki hækkuð.

Einhvern veginn finnst mér þó miðað við þær upplýsingar sem komnar eru fram, að þessi  grein sem í gær birtist eftir Eysteinn Jónsson bæjarfulltrúa A-listans sé talsvert raunveruleikatengdari og í anda þeirrar stöðu sem sem nú er uppi. Bærinn er kominn í vandræði og fyrirséð að næsta ár verður erfitt verði ekkert að gert að þá verður erfitt að halda uppi þeirri lágmarks þjónustu sem bænum er ætlað. Það þarf að hækka útsvarið.

Það er ekki að ástæðulausu að ríkistjórnin tekur ákvörðun um að leggja til að sveitarfélögum verði heimilað að hækka útsvarsprósentuna. Það er gert að ósk sveitarfélaganna sjálfra sem sjá fram á að geta ekki haldið uppi sinni lögbundnu þjónustu sem þeim er ætlað að veita. Og því miður er Reykjanesbær eitt þeirra sveitarfélaga sem þannig er ástatt um og það nægir ekki að fá það framlag sem nú kemur úr Jöfnunarsjóðnum heldur þurfum við því miður þrátt fyrir bullandi góðæri undanfarið og sölu eigna bæjarins undanfarin ár  að hækka útsvarið. Það þýðir lítið að bera því við að hækkun útsvarsins sé vegna þess að annars skerðist tekjumöguleikar Reykjanesbæjar úr jöfnunarsjóðnum.

Því fyrr sem þeir meirihlutamenn taka niður sólgleraugun í augnablik þó sólin sé lágt á lofti nú í svartasta skammdeginu og átti sig raunveruleikanum, að ég tali nu ekki um að þora að tala um hann því betra fyrir þá, og enn betra fyrir bæjarbúa.

Við hefðum betur hlustað.

 

Oft veltir lítil þúfa þungu hlassi,  en mikið rosalega tók langan tíma að fá hlassið til að rúlla datt mér í hug í dag þegar á fjöru mína rataði það sem ég vil kalla tímamótaræðu um Evrópumál sem flutt var af Karli Steinari Guðnasyni þáverandi alþingismanni okkar Suðurnesjamanna fyrir hartnær 16. árum síðan og ég læt tengilinn fylgja með hér fyrir neðan.

http://www.althingi.is/altext/116/01/r08142710.sgml

Tilefni ræðu þessarar var samningurinn um evrópska efnahagssvæðið, samningur sem margir voru á móti á þeim tíma en hefur fyrir löngu sannað gildi sitt. Það sem þó er athyglisvert er að þarna stendur að því er virðist  í fyrsta sinn fram maður og talar fyrir inngöngu í ESB og þar með talið upptöku  Evru. Eins og fram kemur í ræðu hans stendur hann einn með þessa skoðun sína í Alþýðflokknum sáluga á þessum tíma , þó fleiri ættu efir að setjast í lestina seinna. Þarna fór maður sem þorði.

Hann rekur í ræðu þessari sögu sem við sem yngri erum ættum að staldra við og hugsa um, því sú saga fjallar ekki eingöngu  um það sem okkur hefur verið efst í huga undafarinn ár, og ennþá eymir eftir af þegar Evrópumálin eru rædd hvað við látum af hendi og hvað við fáum í staðinn. Þetta er ekki ræða sem flutt er út frá hagsmunum eingöngu, heldur er hér um  stefnumarkandi hugsjónaræðu að ræða.

Þarna kemur fram sú grunnhugsun sem að baki liggur stofnun  ESB sem er sameinuð Evrópa  og sú ósk íbúa Evrópu að losna út þeirri stöðu að furstar, kóngar og spilltir stjórnmálamenn sköruðu stöðugt eld að eigin köku, án tillits til alþýðunnar sem í löndundum búa . Staða sem í dag stendur okkur íslendingum óþægilega nærri, þó titlarnir séu að nokkru leyti aðrir.

Evrópusambandið er nefnilega ekki bara myntbandalag og ófreskja sem svo margir andstæðingar aðildarviðræðna vilja halda fram heldur líka sá vettvangur þar sem smáríki eins og Ísland hafa möguleika á að hafa áhrif á þær ákvarðanir er þau varðar.

Þeir flokkar  sem mest og harðast hafa barist á móti aðildarviðræðum hingað til hafa gert það í skjóli þess sem kalla má  miskilinnar þjóðrembu og haldið því fram að hér væri verið að afsala sér sjálfstæði og fullveldi þjóðarinnar til frambúðar, en hafa þó ekki fyrr en nú sextán árum eftir að Karl Steinar flutti ræðu sína á Alþingi áttað sig á nauðsynlegt er að hefja sig upp yfir þann útnárahugsunarhátt sem hingað til hefur viðgengist.

Það er svolítið merkilegt að ræða sem flutt var fyrir sextán árum, þar sem rök og útskýringar fyrir aðildarviðræðum eru lögð fram skuli nú standast svo nákvæmlega sem raun ber vitni. Hefðu menn borið gæfu til að hlusta á og íhuga það sem þá var sagt, í stað þess að viðhalda því lénsherrafyrirkomulagi sauðspilltra stjórnmálamanna og útrásarvíkinga sem hér hefur ríkt væri staða okkar íslendinga sennileg talsvert önnur.

Við hefðum orðið að gera það sem eðlilegast hefði verið, að aðlaga okkur að breyttum áherslum og taka þátt í samvinnu þjóða ekki bara á okkar forsendum, heldur með hag heildarinnar að leiðarljósi. Við hefðum fengið það skjól sem aðrir íbúar ESB búa nú við. Við hefðum verið þjóð meðal þjóðanna ekki bara í skamman tíma eins og komið hefur í ljós heldur um alla framtíð.

Við gerðum það sem Jón Hreggviðsson ráðlagði Hólmfast Guðmundssyni  að gera þegar hann kvartaði undan hlutskipti sínu í tugthúsinu að Bessastöðum, en hann seldi fjóra fiska í Hafnarfirði fyrir snærisspotta í stað þess að leggja þá inn hjá Keflavíkurkaupmanni. Við hengdum okkur í eigin spotta.

Og þeir standa þar stoltir með stjarfa hönd á pung

 

Staksteinar Morgunblaðsins í dag fjalla um hve auðvelt það sé að vera í stjórnarandstöðu "raka að sér óánægjufylgi og gagnrýna allar gjörðir þeirra er sitja uppi með ábyrgðina"eins og það er orðað.

Þetta má til sanns vegar færa, þó í þessu eins og svo mörgu öðru sé nú betra að gæta meðalhófsins í orðavali, sem Staksteinar eru þó ekki frægir fyrir.Auðvitað er það nú ekki svo að allt sem kemur frá þeim sem ábyrgðina bera kolómögulegt , og kannski sést það nú best á lægri stigum stjórnsýslunnar eins og í bæjar og sveitarstjórnum þar sem mikill meirihluti mála er afgreiddur í sátt og samlyndi án teljandi vandkvæða.

Það er hins vegar bæði hlutverk og réttur minnihluta á hverjum tíma að hafa skoðanir á ýmsum .þeim málum sem til afgreiðslu koma og til litils fyrir þá er í meirihluta eru að rjúka í einhverja feita fýlu, þó minnihluti leggi eitthvað það til, nú eða bóki um það sem þeim ekki líkar.

Í umfjöllun Staksteina sem hér er gerð að umtalsefni tillaga Vinstri Grænna hvað varðar lækkun ríkisútgjalda og þá tillögu þeirra að gengið sé út frá því að nú um stundir sé óhjákvæmilegt að reka ríkissjóð og sveitarsjóði með halla meðan á kreppunni stendur, sjónarmið út af fyrir sig en ekki skv þeim reglum er nú gilda.

Einar K Guðfinnsson  sjávarútvegsráðherra hefur ýmislegt út á þessar tillögur VG að setja og kallar þetta "Skítt og laggóstefnu" sem beri vott um ábyrgaðrleysi, og kvartar sáran yfir yfir því að VG skammist yfir bæði tekjuöflun og útgjaldasamdrætti. Það má til sanns vegar færa.

Í höfðuðbóli frjálshyggjunnar Reykjanesbæ þar sem aðstoðarmaður fjármálaráðherrans fer fyrir bæjarráði heitir sú stefna sem sjávarútvegsráðherra kallar Skítt og laggostefnuna þó ábyrg fjármálastefna og verið tíðkuð undanfarinn 7.ár af miklum móð og um hver áramót standa þeir þar stoltir með stjarfa hönd á pung fulltrúar meirihlutans og lofa hver annan fyrir snilld sína. Þar hafa áætlanirnar þó aldrei staðist.

Nú hafa þeir tekið upp hugmyndir Vinstri Grænna og skila fjárhagsáætlun þar sem rekstrahalliinn er áætlaður 370 milljónir fyrir næsta ár, en kalla það aðrar tekjur svo það hljómi betur. Hverjar þessar aðrar er verður spennandi að sjá,sumir segja að auðvelt verði að ná þeim inn með sölu barmmerkja bæjarins og enn aðrir vilja meina að gefið verði út greinasafn meirihlutans sem innihaldi ræður og greinar fluttar af almennum bæjarfulltrúum  meirihlutans um  bæjarmálefnin. Ódyrt í framleiðslu en margir vildu sjá.

 

Já það erfitt að átta sig á málflutningi þeirra sjálfstæðismann hvað varðar fjármálastefnuna það sem er ábyrgðarleysi í ríkisfjármálunum virðist vera í fínu lagi á sveitarstjórnarstiginu.

Á að hengja bakara fyrir smið?

 

Utanríkisráðherra og jafnframt formaður Samfylkingarinnar hefur boðað að breytingar standi fyrir dyrum á núverandi ríkistjórn. Breytingar sem að hennar mati yrðu til að gera þessa stjórn starfhæfari og að þær breytingar þyrfti að gera fyrir áramót. Nú skal hengja bakara fyrir smið. Það á að gera til að þóknast þeim röddum sem kallað hafa aftir því.

Verkalýðshreyfingin hefur kallað eftir breytingum, og telja að með mannabreytingum í ríkisstjórn öðlist sú stjórn sem nú situr það traust sem nauðsynlegt er til að unnt verði að halda þeirri vinnu áfram sem hafin er. Verkalýðshreyfingin hefur líka kallað eftri nýjum seðlabankastjórnendum til að traust skapaðist einnig á þeim vettvangi.

Ljóst má vera af þeim ummmælum sem viðhöfð hafa verið að hvað Samfylkinguna varðar þá er það Björgvin G Sigurðsson sem helst  virðist vera á leið undir höggstokk hinnar sameiginlegu samvisku Ingibjargar og Geirs, og sú ráðstöfun studd af forkólfum verkalýðshreyfingarinnar án þess þó að séð verði hverju slík ákvörðun breyti hvað varðar traust fólks á ríkisstjórninni.

Auðvitað er það rétt að einhver verður að axla ábyrgð á þeirri stöðu sem upp er kominn, og sjálfum finnst mér það fáránlegt að það skuli eiga að vera sá sem hvað best hefur staðið sig í þeim björgunarstörfum sem unninn hafa verið undanfarna mánuði, og að það sé hans sök að svona sé komið er út í hött. Sú sök liggur annarsstaðar, og mest hjá samstarsflokki Samfykingar sem fer með yfirstjórn fjár og bankamála landsins og hefur gert það undanfarin sautján ár.

Eðlilegasta skrefið og í anda þeirrar umræðu sem á sér stað á milli fólksins í landinu er ekki hrókeringar á núverandi stjórn heldur að gengið verði til kosninga um nýja stjórn og það sem fyrst. Hitt er kattaþvottur sem enginn áhrif hefur hvað varðar traust þessarar stjórnar. Nú er kominn tími til að formaður Samfylkingarinnar hlusti á þær raddir fólksins í landinu sem hljómað hafa og átti sig á raunverulegri stöðu, svo hægt verði að hefja endurreisn þjóðfélagsins á réttum forsendum og með þá flokka í framvarðasveitinni sem þjóðin vill þar sjá. Því geta einungis kosningar gefið svar við.

 

 

Trúnaðarmál.

 

Þessa dagana fréttir maður af mörgum málum sem afgreidd eru sem trúnaðarmál. Mál er varða  almannahag eru afgreidd í stjórnum ýmissa félaga  undir formerkjunum  um þar sé verið að fjalla um málin með hagsmuni almenings að leiðarljósi. Uss uss það má engum segja!

Matadorspilaranir eru sestir við borðin og skipta upp eignum og auðlindum sem þeir telja vera sína eign, og teningarnir sem þeir nota eru með öllum hliðum eins. Þeir geta ekki tapað.

Eitt þessara mála sem nú er á borði Matadorspilaranna eru málefni Hitaveitu Suðurnesja, þar sem verið er að skipta gæðum fyritækisins á milli þóknanlegra aðila, og nú skal það gert í hvelli helst fyrir áramót, þótt ekkert sé það frá almenningshagsmunum séð sem krefjist að þessari uppskiptinu sé lokið fyrr en á næsta sumri.

Athygli vekur í þessu Matadorspili að ekki eru allir sammála um reglurnar, né heldur þau verðmæti sem til skiptanna er. En ljóst að þeim tveimur sem þar ráða ferð hugnast ekki að hægja á sér og ná samkomulagi við hina spilarana hverjar reglurnar eða verðmætin skulu vera. Þeir tveir eru stærstir og sterkastir og telja sig ráða reglunum, jafnvel þó að hagsmunir annars þessara tveggja eigi meiri samleið með öðrum aðilum borðsins. Hvað bíður hans að loknu spilinu væri fróðlegt að vita,

Þeir er telja sig eiga spilið,varðar ekkert um að viðhorfið til spilsins og spilarana hefur hefur breyst, og áhorfendur kalla nú eftir að réttir teningar séu notaðir. Að spilið verði í framtíðinni opið og heiðarlegt, að þeir sem ekki kæri sig um að spila með svindlteningum gætu átt möguleika á að verja sinn hag á eðlilegum forsendum.

 

Á ráðherrann að hanga í símanum allan daginn?

 

Umræðan um aðkomu KPMG að skoðun bankahrunsins er akkúrat í anda þess þjóðfélags sem við viljum sjá hér byggjast upp að lokinni kreppu. Þjóðfélags þar sem gegnsæi og jöfnuður ríkir í þeirri ákvörðunartöku sem viðhöfð verður.

Auðvitað er það rétt mat hjá viðkiptaráðherra nú þegar öll tengsli aðila eru orðinn ljós að KPMG er ekki það fyrirtæki sem heppilegast er til að rannsaka bankahrunið. Til þess eru þeir of litaðir af forsögunni.

Annar angi á þesari umræðu sem mikið er gert úr er hvað vissi ráðherrann og aðstoðarmaður hans um KPMG áður en til ráðningarinnar kom. Þeim er legið á hálsi fyri að hafa ekki aflað sér nægra upplýsinga áður en frá ráðningunni var gengið.

Heldur finnst mér það ósanngjörn krafa að ætlast til þess að ráðherra og aðstoðarmaður hans sem þessa dagana hafa nógu að sinna, hangi í símanum alla daga og kalli eftir upplýsingum. Því ætti að vera öfugt farið og þeir sem valist hafi til verkefnanna  sendi þessar upplýsingar jafnt og þétt á ráðuneytin og láti vita hvað er í gangi og beri þá gjörninga er orka tvímælis undir þá er  þar ráða för.

Að undanförnu hefur borið mjög á því bæði hjá ráðmönnum í Samfylkingu og Sjálfstæðisflokki að þeir hafi falið sig á bakvið fáviskuna og hrokann, á sama tíma og ljóst er að það er auðmýktin sem gildir. Tveir ráðherranna verða þó þar algerlega undanskildir þau Jóhanna Sigurðardóttir og Björgvin G Sigurðsson sem tekið hafa á hverju því máli sem að þeim hefur beinst af auðmýkt hins þjónandi manns, og reynt að leysa þau svo við verði unað.

Það er ljóst að flest öll ráðuneytin verða að treysta á þá er nú standa í eldlínunni og vita hvaða ákvarðanir eru teknar sem máli skipta. Sá tími á að vera liðinn að smákóngar í kerfinu geti tekið miklar ákvarðanir í von um að engin frétti af þeim og gagnrýni þær.

Í þessum darraðadans sem stiginn hefur verið undanfarið hafa nánast öll ráðuneyti lent í þeirri stöðu að ákvarðanir hafa verið teknar að þeim forspurðum, ákvaðanir sem skiptu máli og átti að ræða. Þær hafa verið teknar í skjóli tímaskorts, af aðilum sem hafa talið sig með umboð til slíkrar ákvörðunartöku án þess að þurfa að bera þær undir efri stig stjórnsýslunnar.

Nú er þörf á þaulhugsuðum ákvörðunum, sem teknar er í sátt allra aðila sem að koma eigi þær að koma  einhverju gagni. Sú ákvörðun skilanefndarinnar að ráða KPMG án þess þess að líta þá ákvörðun gagnrýnum augum hefur því miður ekki skilað  því máli áfram heldur þvert á móti sett menn á byrjunarreit á ný. Það borgar sig stundum að hugsa málin til enda þegar ákvarðanir eru teknar, ekki síst þegar í óefni er komið.

Endurtekið efni, en nú með aukaleikurunum.

 

Það er fróðlegt að fylgjast með viðhorfum þeirra sjálfstæðismanna þegar að einkavæðingu ýmiskonar kemur. Á sama tíma og holdgervingur einkavæðingarinnar suður með sjó setur sig í stellingar til að fara  selja út úr HS búta, sér Björn Bjarnasson ástæðu í pistli sínum 06-12-2008 til að rifja upp málefni FL goup og REI frá síðasta ári, sem víti til varnaðar á þeirri vegferð sem framundan er.

"Eins og ég benti á í greinum mínum í Þjóðmálum er OR/REI málið skýrasta dæmið um það, hvernig viðskiptajöfrar reyna að draga til sín almannafyrirtæki til að styrkja eigin fjárhagsstöðu.  Markmið Hannesar Smárasonar var að sameina Geysi Green Energy (GGE), sem var að mestu í eigu FL Group, og Reykjavík Energy Invest (REI) í eigu OR. Um gildi þess fyrir FL Group segir Óli Björn:

„Sameining GGE og REI var gríðarlega mikilvæg fyrir FL Group og í raun bjarghringur félagsins sem á þessum tíma sigldi krappan sjó. Fullyrða má að Hannes Smárason hefði ekki látið af starfi forstjóra félagsins í desember [2007] ef sameiningin hefði náð fram að ganga."

Auðvitað verður maður að vera sanngjarn og ætla þeim mönnum sem hér fóru um héruð í fylgd þessa umtalaða forstjóra á sínum tíma, að þeir hefðu eitthvað af því lært og vonandi að svo sé. Hins vegar má ljóst vera að sú staða sem GGE er í nú er nákvæmlega sama staða og FL Group var í á þeim tíma er málefni REI voru upp á borðum, nema hvað GGE hefur öruggan bakhjarl þar sem meirihluti bæjarstjórnar Reykjanesbæjar er sem lýst hefur yfir með bókun frá í fyrra að þeir hyggðust einkavæða fyrirtækið. HS Orka er fyrsta skrefið þar í og menn hafa jafnvel gerst svo djarfir að gefa til kynna að eðlilegast væri að einkaaðilar væru einnig í meirihluta í HS veitu, þá er að sjá hvernig atkvæði Reykjanesbæjar falla þar inni.Hvort þau falli með hagsmunum almennings eða einkaaðilans? Og ljóst að falli þau atkvæði með GGE  mun  eiginfjárstaða  Atorku sem í dag er í sögulegu lágmarki styrkjast mjög.

 Hitt gleymist þó í allri þessari umræðu að við yfirtöku ríkisins á Glitni banka ræður ríkið í raun GGE í gegnum eignarhluti sína í bæði Atorku og GGE. En athafnamönnunum og viðskiptajöfrunum varðar lítið um það og fara sínu fram hvað sem tautar og raular, og neita að horfa á þá staðreynd sem til að mynda hefur komið fram hjá t.d. Alþjóða gjaldeyrirsjóðnum sem hingað til hefur nú ekki verið hallur undir ríkisrekstur að það kerfi sem við búum við í orkubúskapnum  er til fyrirmyndar og leggja ekki til neinar breytingar hvað það varðar þó nú sverfi að um tíma.

Það er ljóst að nú er komin sá tími þar sem menn verða að fara að sýna spilin, ekki bara hvað varðar virkjanirnar fyrir norðan þar sem iðnaðaráðherra hefur kallað eftir aðkomu GGE sem einkaaðila, (þó  ljóst sé að þar fari hann sjálfur með meirihlutann í augnablikinu) geti þeir sýnt fram á burði til þess að koma þar að, heldur líka í sambandi við HS Orku. Nú verða þeir  að sýna þann styrk sem þeir hafa talað svo mikið um en ekki sýnt.Er það líklegt að lífeyrissjóðirnir séu tilbúnari til að lána aukaleikurunum  fyrir framkvæmdum núna eftir að hafa tapað stórfé á aðalleikurunum sem sett hafa þetta þjóðfélag á hausinn, freka r en þeim sveitarfélögum sem áður áttu HS. Það verður fróðlegt að sjá.

Eru menn að misnota aðstöðu sína?

Ég varð svolítið hissa þegar ég las frétt  á vef Víkurfrétta nú í morgun um átök í bæjaráði Reykjanesbæjar um auðlindamál, ekki síst í ljósi þess að ekki eru liðnir margir dagar síðan að formaður bæjarráðs kvartaði undan tillögum og samstarfsvila A-listans í bæjarstjórn. Hér hefði nú verið tækifæri til að ná skynsamlegri og sameiginlegri niðurstöðu.

Böðvar Jónsson sem kvartaði svo sáran nú í síðustu viku undan svonefndu tillöguleysi, hefði þó ekki hefði verið nema  starfs síns vegna sem aðstoðarmaður ráðherra, og starfandi í einu af ráðuneytum þeirrar ríkistjórnar sem undanfarið hefur verið í rústabjörgunum sökum stefnuleysis þeirra sjálfstæðismanna í efnahagsmálum átt að vita manna best, að sú tillaga sem A-listinn lagði fram var var bæði skynsöm og málaefnaleg, ef litið er til almannahagsmuna.

Aðstoðarmaðurinn sem daglega er í sambandi við hin ýmsu ráðuneyti, veit vel að ráðuneytin kalla eftir samráði við lausn ýmissa þeirra mála sem nú eru upp á borðinu, og eitt þeirra sem ekki hefur náðst tími til að kafa ofan í kjölinn með er einmitt málefni HS og aðkomu Geysis Green Energy þar að. Aðstoðarmaðurinn og bankaráðsmaðurinn Böðvar Jónsson veit fullvel að fjöldi svipaðra mál þar sem ríkið hefur eignast meirihluta í hinum ýmsu fyrirtækjum bíða úrlausnar, og  þar þarf að vinna hlutina í réttri röð svo hagsmunir almennings verði tryggðir.

Nú er það ljóst að á tímum sem þessum að allar þær ákvarðanir sem teknar eru,  verða að vera hafnar yfir alla gagnrýni, og menn séu ekki að vaða áfram til að ná fram einhverjum þeim markmiðum sem ef til vill eru ekki í almenningsþágu. Í þessu máli er ekkert það sem kallar á þau viðbrögð meirihlutans að vilja hvorki ræða við ríki eða önnur sveitarfélög á svæðinu um sameiginlega lausn sem allir væru sáttir við. Nema eitthvað annað búi undir eins og marga grunar miðað við meðferð þessa máls.

Nú er ekki tíminn til að vera með einhverjar bókahaldslegar æfingar í anda FL- group, og nýfrjálshyggjunnar til að rétta af  stöðu bæjarins fyrir áramót, heldur réttara að horfa á hvert vandamál meirihlutans, sem er náttúrulega mikil eyðsla undanfarinna ára, eyðsla sem fjármögnuð hefur verið með sölu nánast allra eigna bæjarins, og mikilli skuldsetningu. En á meðan menn eru ekki tilbúnir til að taka slíka tillögur til athugunar sem þarna voru felldar, verður meirihlutinn sjálfur að bera ábyrgð á útkomunni, og vera ekki að væla vegna tillögufæðar A-listans.

Ég skal gefa þeim skæri

Það er að verða eins og að fylgjast með spennandi kappleik, að fylgjast með æfingum þeirra Grænu Geysisbræðra Árna Sigfússonar og Ásgeirs Margeirssonar til að halda óskabarni sínu Geysir Green Energy á lífi. Í því máli tengjast saman meintir hagsmunir Reykjanesbæjar og Geysis Green Energy, og má varla á milli sjá hvað er hvað, enda held að þeir átti sig ekki sjálfir á því , svo uppteknir sem þeir nú eru í atvinnuskapandi eignarhlutatilfærslum sínum innann Hitaveitu Suðurnesja. Án þess þó að þar virðist vera nokkur þörf á. Og uppskipting sem boðuð hefur verið sem lokalausn í málinu ekki enn farið fram.

Í bókun bæjarráðs nú í morgun sér maður enn eitt dæmi þess að nú er eitthvað í gangi sem erfitt er að skilja tilganginn með út frá hagsmunum bæjarins í það minnsta. „Ennfremur var lagt fram og kynnt drög að tilboði Reykjanesbæjar til HS orku hf. um kaup á jarðeignum og náttúruauðlindum í jörðu sem kynnt verður á hluthafafundi Hitaveitu Suðurnesja hf.“ segir í bókun bæjarráðsins.

Hver nauðsyn þess er að Reykjanesbær eignist landsvæði þar sem auðlindir HS eru í dag og HS Orka eignast með sömu eignarhlutföllum á ég erfitt með að skilja. Nýsett orkulög tryggja að auðlindir þjóðarinnar skuli vera í meirihlutaeign opinberra aðila, og það eru þær samkvæmt þeirri uppskiptingu sem nýverið var tilkynnt. Og það getur ekki breyst nema lög verði brotinn.

En hvert er nú vandamál þeirra Grænu Geysisbræðra, sem nú telja sig knúna í krafti almannahagsmuna að stuðla að því að Reykjanesbær kaupi þessar landareignir frá HS . Ekki er það þörf Reykjanesbæjar til að binda umframfé , því það er ekki til, heldur þvert á móti,bæjarfélagið á í miklum fjárhagslegum erfiðleikum þrátt fyrir yfirlýsingar hins bjartsýna meirihluta þar um.

Annars er það náttúrlega umhugsunarefni hugsi maður málið út frá öðru sjónarhorni og ímyndi sér að tilgangurinn sé að ganga framar ákvæðum laganna, sem þingflokkur Sjálfstæðisflokkurinn barðist fyrir að einfaldur meirihluta væri nóg, og þeir GrænGeysis bræður lögðu einnig til í álti sínu til iðnaðar-nefndar á sama tíma og iðnaðarráðherra taldi að skyldi vera 2/3. Þá væri sá bæjarstjórnar meirihluti sem nú leggur þetta til, komin í vörn gagnvart þeim aðila sem þeir sjálfir komu með að borðinu og töldu sinn besta samstarfsaðila . Nei þetta á ég erfitt með að skilja.

Ljóst er að HS verður skipt upp nú hinn 1.des í HS Veitu og HS Orku. HS Orka mun þá væntanlega ráða yfir þvi landi sem HS hefur tryggt sér til framtíðarþróunar, og hluti þess lands er innan lögsögu Grindavíkur og Grindavíkingar sem sækjast eftir að eignast með tilliti til framtíðarþróunar á því svæði. Og hafa bókað að þeir séu tilbúnir til að kaupa það með peningum sem þeir eiga til. Þar með væri tryggt að auðlindin væri í opinberri eigu. Það er skiljanlegt. Og þar með fengi meira að segja Reykjanesbær fé fyrir sinn hlut og óbreytt eignarhald.

Ljóst er að Geysir Green Energy hefur ekki þann styrk, sem gefin var í skyn við innkomu þeirra í HS. Þar voru eins og á mörgum öðrum stöðum lánsfé á ferðinni , sem nú þarf að greiða af. Stærstu hluthafarnir í GGE eru Glitnir og Atorka, ásamt VGK . Glitnir er orðin ríkisbanki og eðli máli samkvæmt er ríkið ekki nú á þessari stundu að leggja Atorku fé til fjárfestingar , þá peninga þarf að nota annars staðar. Atorka er í þriðja sæti á lista þeirra fyrirtækja sem hvað mest hafa fallið í virði á árinu eða úr 9,5 og niður í 0,5kr á hlut. Og óskað hefur verið eftir að fyrirtækið yrði tekið af markaði.

Stór hluti þessa falls orsakast af þeirri ákvörðun GGE á sínum tíma að kaupa hlutinn í HS á yfirverði, í ljósi þess að þá voru ekki komin lög um hvernig þessum málum var háttað. Hægt hefði verið að búta niður fyrirtækið og selja út úr því hluti hefðu lögin ekki náð fram að ganga. Það er ekki hægt lengur og því er staða GGE orðin þröng.

Nú virðist staða Geysir Green Energy , vera sú að það sé komið í svo mikla fjárþröng að það reynist nauðsynlegt að losa fé sem bundinn er í eignarhlutnum, en vill ekki skerða eignahlutinn í prósentum? Og hver er þá besta leiðin? Að selja hluti út úr fyrirtækinu, búta það niður. Og fá það greitt fyrir áramót til að fegra bókhaldið. Að fegra eiginfjárstöðuna sem hægt er að gera annarsvegar með því að Reykjanesbær kaupi landareigninar með peningum út úr og þar með kemur þeirra hlutur í því til útborgunar, eða að Reykjanesbær leggi á móti part af sínum hlut í HS Veitur, og þar með eykst þeirra eignarhlutur þar. Hlutir sem fegra myndi útkomuna um stundarsakir.

Þeirri aðferð sem hér er beitt hefur verið beitt áður og það meira að segja mjög nýlega. Það er ekkert skrýtið að það skuli einmitt vera þeir Grænu Geysisbræður sem beita henni , því hana lærðu þeir hjá upphafsmönnum fyrirtækisins, sem áður beittu henni í FL Group . Nægir þar að nefna nöfn eins Hannes Smárason og Jón Ásgeir Jóhannesson sem voru til skamms tíma stórir og ráðandi aðilar GGE, í krafti eignarhlutar Glitnis í GGE.

Ég veit ekki hvort það er gagnslaut að beina orðum mínum til þeirra bæjafulltrúa meirihlutans, sem undanfarin ár hafa setið eins og strengjabrúður og samþykkt allt það sem frá þeim Grænu Geysisbræðrum hefur komið á kostnað hagsmuna Reykjanesbæjar, en vert þó að prófa eina ferðina enn. Að leggja fyrir þá nokkrar spurningar sem þau geta svarað sjálfum sér áður en kippt er í spottann og höndin fer upp í loft til að samþykkja. Kannski að einhverjum þeirra bregði þegar þeir sjá hve auðvelt það er að taka á móti?

1. Er eignahald á auðlindunum tryggt í dag og til framtíðar með þeim lögum sem sett voru síðastliðið vor?

2. Er nauðsynlegt að Reykjanesbær gangi lengra en ákvæði laganna til að tryggja það eignarhald?

3. Er líklegt að umræddar landareignir verði í nánustu framtíð nýtt sem byggingarsvæði fyrir bæinn eða að bærinn hafi önnur not fyrir þetta land.

4. Hver er ávinningur bæjarins í því að fá lán til að tryggja hagsmuni sem nú þegar eru tryggðir með landslögum?

5. Eru þeir kjörnir fulltrúar íbúa Reykjanesbæjar eða Geysir Green Energy

Ekki ætla ég nú að gefa þeim svörin, enda eru þau kjörin til þess kanna þetta sjálf, og síðan verða þau að eiga það við eigin samvisku hvort þau nýti upphandleggsvöðvann eða ekki og klippi á þann spotta sem stjórnað hefur gerðum þeirra hingað til. Ég skal gefa þeim skæri.