Er frelsið framundan?

 

Framundan eru flokkráðsfundir Samfylkingar, Vinstri Grænna  og Landsfundur Sjálfstæðisflokksins. Þessir fundir fara nú fram á afdrifaríkum tíma og í skugga úrskurðar Hæstaréttar um ólögmæti gengislána. Fyrir landsfundi þeirra sjálfstæðismanna liggur meðal annars að taka afstöðu til aðildarumræðu að ESB. Þar er er andstaðan mikil, þrátt fyrir að öllum ætti að vera ljós hve skynsamlegt slík aðild er. Sérstaklega í ljósi úrskurðar Hæstaréttar.

Dómur Hæstaréttar  er ekki einungis staðfesting á ólögmæti hinna  gengistryggðu lána, heldur einnig ábending um að hið íslenska efnahagskerfi með íslenska krónu stenst ekki lengur. Til þess er kerfið of lítið og krónan of veik. Við erum of veik fyrir þeim sveiflum sem koma hér reglulega.

Nú geta menn sett sig í allskonar þjóðernisstellingar og galað um nauðsyn  þess að eiga eigin gjaldmiðil. Að núverandi ástand sé akkúrat það sem henti best  íslenskri þjóð. Og setja þurfi þak á verðtryggingu, svo hér verði búandi fyrir hinn venjulega borgara. Það er leið þeirra sem vilja viðhalda ánauð og helsi einstaklingsins. Það er leið leið hrunaflokkanna  Framsóknar og  Sjálfstæðis.  Vinstri  Grænir velja þó umræðuna.

Þeir vextir sem nú eru sagðir ógna efnahagskerfi íslensku þjóðarinnar eru akkúrat þeir vextir sem meginþorri  Evrópubúa greiða af lánum sínum. Þeim er ekki ætlað að borga verðtryggingu ofan á þá vexti , sökum slakrar stöðu gjaldmiðilsins eða óvissu framundan. . Vextirnir geta að vísu hreyfst um eitt eða tvö prósent eftir því hvernig árar, en ekkert í takt við þá rússibanareið sem íslenskum almenningi er boðið upp á reglulega.

Er ekki komin tími til að þeir flokkar og hagsmunasamtök sem viðhalda vilja núverandi ástandi skoði hug sinn á ný? Hvort tími til uppstokkunar úrelts  efnahagskerfis sé ekki akkúrat núna.  Að tíminn sé komin til að íslenskur almenningur njóti þess að borga það sem eðlilegt er fyrir aðgang sinn að lánsfé svipað og aðrir íbúar Evrópu.  Án verðtryggingar eða gengistryggingar.  Að allri óvissu verði eytt.

Stöndum vörð um það sem skiptir máli.

 

Hin ýmsu hagsmunasamtök hafa undanfarið hamrað á hættunni af óargadýrinu. Dýrinu  sem sogar allt fjármagnið til sín. Óargadýrirð á að vera  hallarekstur ríkissjóðs. Hallarekstur sem sem grundvallast að mestu á þeirri  þjónustu sem við hingað til höfum verið  verið sammála um að betra væri að sinna sameiginlega en sitt í hvoru lagi.  Við viljum velferðarsamfélag sem tryggir  borgurum landsins jafnan rétt  og öryggi

Heilbrigðisþjónusta, menntun, samgöngumál, löggæsla   og mörg önnur mál tengd velferð borgarans flokkast þarna undir. Í kjölfar hruns frjálshyggjunnar er öllu því sem áður hafði verið byggt upp ógnað. Í stað samstöðu um að standa vörð um það sem okkur öllum er mikilvægt sameiginlega, er hinn opinberi rekstur gerður að okkar helsta vandamáli. Óargadýri.

Víst er að við getum á sparað á margan hátt í rekstri hins opinbera, og stillt kröfum okkar í hóf tímabundið.Á það á að láta reyna.  Á meðan við vinnum okkur út úr vandamálum þess er hin taumlausa  græðgi frjálshyggjunnar kallaði yfir okkur. En við megum ekki ganga svo langt að rústa þeim stoðum sem við byggjum líf okkar á. Hið opinbera hlýtur að vera sá vettvangur sem sinnir sameiginlegum þörfum okkar.

Við verðum nú að hverfa frá hugsun sérhagsmunahópanna sem hópast hafa saman til að gæta sinna hagsmuna. Við verðum að gera þá kröfu að í nánustu framtíð að hér rísi upp velferðarsamfélag byggt á traustum grunni. Þar sem kröfur um að  framgangur sameiginlegra hagsmuna  ganga ofar öskri sérhagsmunahópanna.  Þar sem við getum verið  róleg, og treyst því að sanngjörn almannasjónarmið ráði för. Við eigum að standa vörð um það sem skiptir máli.

Nú ber að fagna

Fátt er mikilvægara þegar vandræði steðja að en að finna lausnir. Ræða málin og komast að niðurstöðu sem allir, eða flestir geta unað.  Í gær var stigið skerf í þá átt sem reynst geta til heilla náist sá árangur sem að er stefnt. Leiðtogar aðildarríkja Evrópusambandsins samþykktu að hefja aðildarviðræður við íslensk stjórnvöld.

Það er ljóst að þessa dagana deila ekki allir þeirri skoðun að ástæða sé til fagnaðar. Erfiðar aðstæður ríki svipað og hér á svæði Evrópusambandsins, og við séum betur sett utan þess. Andstæðingar aðildarviðræðna benda á Grikki  sem dæmi um að aðild að ESB sé ekki til góðs. En minnast þó ekki á að hefðu Grikkir ekki farið frjálslega með regluverk ESB, væru vandræðin ekki slík sem þau urðu . Þeir áttu þó sterka að , sem komu til hjálpar þegar á þurfti að halda.

Það er annars merkilegt þegar litið er til þeirrar umræðu sem um aðildarumræðuna er hve  menn eru tilbúnir að gefa sér neikvæða niðurstöðu fyrirfram. Og sökum þeirrar fyrirfram gefnu skoðunar skuli málið ekki rætt lengra. Það kallast þvergirðingsháttur þegar menn vilja ekki sjá hvað er í boði hinum megin við girðinguna.

Það væri notalegt ef maður þyrfti ekki að taka afstöðu til erfiðra mála. Að maður gæti bara setið heima í garðinum sínum vökvað rósir  og látið sem það komi manni ekki við sem fram fer utan girðingarinnar. En heimurinn hefur breyst. Við getum ekki látið lengur sem það sem fram fer í Evrópu komi okkur ekki við. Við erum hluti af Evrópu, og til að hafa áhrif á örlög okkar og afkomu er betra að hafa aðkomu að málunum frekar en að láta sem það komi okkur ekki  við .

Þær aðildarviðræður sem nú fara í gang eiga án efa eftir að verða erfiðar og harðar. Því útkoman er ekki gefinn fyrirfram. Við munum þurfa að standa fast í lappirnar í mörgum málum, sjávarútvegs og landbúnaðarmál munu þar verða í forgrunni. Það er undir samningsmönnum okkar hvað út úr þeim kemur. Og það verður þjóðarinnar að kjósa um þá niðurstöðu þeir ná fram.

Það að aðildarviðræðunar skuli nú vera að fara í gang ætti að vera öllum fagnaðarefni. Bæði þeim sem á móti kunna að vera svo og þeim sem hlynntir eru aðild. Því nú mun það koma í ljós hvaða ávinning þjóðin kann að hafa að slíkri aðild, og jafnframt hvort eitthvað það sé sem mæli á móti. Við erum komin út úr fyrsta fasanum og þurfum ekki lengur að taka þátt umræðum um hvað menn halda að verði niðurstaðan. Nú förum við að ræða  staðreyndir . Því ber að fagna.

Vatnalögin og Tryggvi Herbertsson

 

Holdgervingur nýfrjálshyggjunnar  Tryggvi Herbertsson sér ekkert athugavert við að vatnalögin frá 2006 taki gildi um næstkomandi mánaðamót.  Það sé grundvallarmunur á hægri og vinstri mönnum hvernig farið skuli með eignaréttinn.  Og vísar til Sovétríkjanna sálugu og Austur Þýskalands sem samkvæmt reynslu hans eiga að sanna að sameign gangi ekki upp.  En vill þó ekki ræða hvernig einkaeign á mikilvægum auðlindum hefur reynst annarsstaðar í heiminum.  Líti hann sér nær.

Við höfum séð á undanförnum árum hvernig stöndug orkufyrirtæki  sem áður voru í almannaeigu hafa horfið yfir móðuna miklu.  Til einkaaðila í útlöndum, sem vita ekki einu sinni hvort þeir eiga heima í Svíþjóð eða Kanada. Við höfum enn ekki séð að sú einkavinavæðing hafi orðið til góðs, né heldur að umtalvert fé hafi þess vegna komið inn inn í íslenskt hagkerfi. Íslensk sveitarfélög hafa lánað fyrir kaupunum, og ætlast er til þess að íslenskir sjóðir láni fyrir framkvæmdunum.  En arðurinn mun þó fara úr landi.  Tryggvi veit hvar eignarétturinn er best niðurkomin.

Kvótakerfið hefur flestum okkar verið þyrnir í augum.  Fæst okkar hafa skilið þau sjónarmið frjálshyggjunnar að fáeinum útgerðarmönnum hafi verið afhentur veiðiréttur  fisksins í sjónum um ókomin ár .  Og þeir aðrir sem áhuga hefðu á að veiða fiskinn gert að leigja veiðiréttinn af þeim sægreifum og kvótakóngum sem sölsað hafa hann undir sig.  Hvað þá að mitt í kreppunni skuli það vera talið sjálfsagt að niðurskrifa skuldir útgerðarfyrirtækjanna, á meðan heimilunum blæðir.  En það skilur Tryggvi Herbertsson. Því hann veit hvernig á fara með eignaréttinn.

Tryggvi Þór telur sig hafa fundið ný rök og fyrirmyndir sem styðji mál sitt.  Sovétríkin og Austur Þýskaland eru nú viðmið hans.  Bæði þessi ríki liðu undir lok.  Sökum misskiptingar. Fólkið í löndunum þoldi ekki til lengdar þá misskiptingu sem varð þegar fáum útvöldum voru skömmtuð gæði , sem sannanlega voru sameign þjóðarinnar.  Er það svo mikið öðruvísi hér?

Þjóðin vill breytingar

 

Menn skyldu ætla að einhver lærdómur hafi verið dreginn af hruni íslenska efnahagskerfisins.  Að þörf væri á nýjum vinnubrögðum, og að menn hefðu lært að taka hagsmuni þjóðarinnar fram yfir þrönga eiginhagsmuni flokkanna.  Að þarfir þjóðarinnar hefðu forgang. Að  menn sýndu samstöðu.

Það verður stöðugt ljósara hversu  djúpt við höfum sokkið.  Og að okkur virðast flestar bjargir bannaðar, eða erfiðar.  Ekki vegna aðgerðarleysis ríkistjórnarinnar, eins og hrunflokkarnir vilja halda fram, heldur vegna viljaleysis hrunflokkanna að til að axla þó ekki væri nema smávegis af  ábyrgð á því vandamáli sem þeir hafa kallað yfir þjóðina.

Greiðsluvandi heimilanna og ríkisins er mikill. Það dylst engum.  Hrunið kallar á uppstokkun á þeim gildum sem leiddu til þess vanda sem nú er við að etja.  Að jafnframt því sem fundnar verði  lausnir á fjárhagsvanda heimilis og ríkis, verði einnig tekið á leikreglum lýðræðisins.  Að menn hafi dug í sér eftir  66 ár að leiðrétta þann hluta stjórnarskrárinnar sem ljóst er að er ekki að virka.  Að þjóðin fái þar að koma að. Við það eru sjálfstæðismenn hræddir, og hafa nú sett upp enn eina Morfís keppnina í sölum Alþingis.  Þar sem þeir einir eru þátttakendur.

Þingmenn sem á sínum tíma töldu það nauðsynlegasta málið að bjór yrði seldur í matvörubúðum, hanga  nú í ræðustól  Alþingis og reyna að sannfæra menn um þeir séu bestir til að standa að breytingum á stjórnarskrá lýðveldisins.  Almenningur geti svo bara kosið um tillögur þeirra.

Úrslit sveitarstjórnarkosninganna sýna svo ekki verður á móti mælt að fólk vill breytingar.  Og það vill fá að koma að þeim breytingum.  Verkamaðurinn, sjómaðurinn, og verkfræðingurinn nenna ekki lengur að hlusta á bullið í langþreyttum stjórnmálamönnum sem misst hafa sambandið við þjóðina og raunveruleikann.  Það vill koma á breytingum, sem miðast við að hagur þeirra sé tryggður til framtíðar.  Og það veit að þau eru best til að koma sínum sjónarmiðum þar að lútandi á framfæri. Þess vegna vill þjóðin stjórnlagaþing, hvort sem sjálfstæðismönnum likar það betur eða verr.

Við þurfum öll að verða jafnaðarmenn

Það hefur verið fróðlegt að fylgjast með umræðunni um meirihlutamynduninna í Reykjavík. Þar sem stjórnmálamennirnir hafa hver á sinn hátt viðrað vantrú sína, á meðan almenningur hefur verið jákvæðari í anda. Vitandi að lengur getur vont ekki versnað, botninum var náð. Stjórnmálin eiga eftir að breytast, og verða vonandi skemmtilegri. Og árangursríkari.

Það er ljóst að fram undan eru tímar endurmats, þar sem flokkarnir verða að gera starf sitt áhugavekjandi. Slagsmál  hugmyndafræði um hægri, vinstri , og jafnaðarmennsku , þarf að taka breytingum. Gegnsæi og skynsemi, ásamt heiðarleika munu ættu að verða þau gildi sem við byggjum við byggjum líf okkar á. Sérhagsmunir þurfa að víkja, fyrir hagsmunum heildarinnar. Við þurfum öll að verða jafnaðarmenn.

Við höfum á undanförnum mánuðum fylgst með björgunarðgerðum þjóðfélagss em  varð fyrir áfalli. Þar sem allir þeir sem skyldum áttu að gegna brugðust. Stjórnmálamenn leystu frelsið úr læðingi, og misstu yfirsýn yfir hlutina. Reglur sem tryggja áttu yfirsýn voru ýmist lagðar niður, eða sniðnar að þörfum hagsmunaaðila. Lögmál  frumskógarins voru það sem gilti. Hinn venjulegi borgari sýpur nú seyðið af því. Og vill breytingar. Þau voru úrslit sveitarstjórnarkosninganna.

Jón Gnarr og Dagur B Eggertsson fyrir hönd flokka sinna  standa nú  í meirihlutaviðræðum í Reykjavík. Þeir  takast erfitt verkefni á hendur , auðnist þeim að ná saman. Þar koma saman tvö öfl, hinn almenni borgari  með sína raunsæu sýn á lífið, og fulltrúar stjórnmálaaflanna sem fyrst og fremst hafa barist fyrir hugmyndafræði síns flokk. Þeir þurfa að finna þann veg sem sameinar á ný. Leið til að ræða hlutina í gegn, þannig að allra hagsmuna sé gætt af sanngirni . Þeir þurfa að breyta umræðustíl stjórnmálanna. Þannig að allir verði vinir í skóginum

Minnihluti ræður meirihlutanum.

 

 

Hurðin lokast, tíminn er á enda og úrslit kosninganna eru ljós. Sjálfstæðismenn halda meirihlutanum  hér í Reykjanesbæ og það ber að virða. Og óska þeim til hamingju með árangurinn, sem flestir myndu segja glæsilegan í ljósi stöðunnar.

Það verður að segjast eins og er að fyrir marga eru úrslit kosninganna vonbrigði. Ekki síst í ljósi þess ekki þurfti nema rúmlega  35% atkvæðabærra manna  til þess að viðhalda meirihlutanum. 65% voru ýmist á móti , eða tóku ekki afstöðu.  Fólk sættir sig ekki lengur við óbreyttar  áherslur flokkanna.

Úrslit kosninganna þar sem svo naumur munur er á vilja meirihluta og minnihluta íbúanna í prósentum talið hlýtur þó að vera  það sem málið snýst um.  Og hvernig menn vinna úr framhaldinu hvað það varðar.  Nú reynir á þann meirihluta kosinn hefur verið.  Hvort þeir líti svo á að þau 53% atkvæða minnihluta íbúanna  sem þeir hafa á bak við veiti þeim algert  alvald í málefnum bæjarins, eða hvort þeir velji nýjar leiðir.  Hreinsi borðið og bjóði þeim 47% sem aðra sýn hafa á hlutina að borðinu.  Opni upp lýðræðið.

Mörg mál eru framundan sem þarfnast þess að samstaða sé um þau.  Að allir leggist á árarnar og vinni góðum málum lið.  En til þess að samstaða náist þarf að ríkja traust.  Og forsenda traustsins felst í að ekkert sé falið undir borðinu.  Um það eiga menn að vera sammála.  Fara yfir stjórnsýslu síðustu ára.  Ekki til að finna sökudólga, eða svik.  Heldur til að staðfesta að allt hafi hér farið fram með eðlilegum hætti.  Um það hefur verið efast.  Slík könnun myndi eyða þeim efa. Hinn nýi meirihluti á nú leikinn. Þeir hafa nú tækifæri  til breytinga umræðunnar, en til þess þurfa þeir að taka skref. Sjáum hvað setur.

 

Maður verður að passa sig.

klikkaði alveg óvart á hlekkinn undir fréttinni, Líkar þetta en tek fram að það  er ekki skoðun mín. Held að Dagur sé einmitt maðurinn sem á að sitja sem fastast, og vinna að þeim breytingum sem nauðsynlegastar eru. Besti flokkurinn hefur sent skilaboð, og á þau verðum við að hlusta.

Karl Th. vill að Dagur víki

Slíkan telja þeir mátt sinn.

Nú þegar fram eru komin verð á raforkuverði til álvera, fer maður að skilja margt betur. Maður fer til að mynda að skilja betur hversvegna menn hafa talað svo mikið um áhættufjárfestingu þegar rætt er um fjárfestingar í raforkuiðnaði. Áættan fólst nefnilega í því sem þeir sem stjórnuðu vissu. Raforkuverð til álvera var of lágt.Og nánast útilokað að virkjanir þær sem greiddar voru af borgurum þessa lands, gætu borið sig á þessu verði. En jafnljóst að álverin sem kvartað hafa hástöfum yfir hugmyndum um að þau greiddu nú meira, hafa verið í meira en nokkuð góðum málum.

Það að sú hreina orka sem hér er framleidd skuli seld á 25-30% lægra verði en meðalverð til annarra álvera vekur spurningar um hvert  við erum að halda. Og hver ábyrgð þeirra sem stjórna orkufyrirtækjunum er og hefur verið.

Ég er einn þeirra sem hingað til hef verið fylgjandi uppbyggingu fyrsta áfanga Álvers í Helguvík. Það hef ég verið sökum atvinnusjónarmiða hér á Suðurnesjum. En ég er ekki fylgjandi  þeirri stefnu sem uppbygging þess álvers er að taka. Nú  á að stækka það um helming upp í 360, þúsund tonn og fram hefur komið að þeir Norðurálsmenn muni ekki fara í fullan gang fyrr en tryggð hefur verið raforka til þeirra stærðar. Þó slík stærð hafi hvergi verið samþykkt í kerfinu. Hvorki  á sveitarstjórnarstigi, eða annarsstaðar. Þeir telja sig geta haldið samfélaginu  í gíslingu þar til þeir hafa fengið sitt fram, á lægsta verði. Slíkan telja þeir mátt sinn.

Það virðist nú vera orðið nokkuð ljóst að áhöld eru um hversu mikil sú orka er sem unnt er er að virkja á Suðurnesjum. Og því full ástæða til að fara varlega hvað það varðar. Og ástæðulaust fyrir fyrirtæki í eigu hins opinbera fari í virkjanaframkvæmdir sem ljóst er að séu áhættufjárfestingar sökum þess að kaupandinn vill ekki greiða það verð sem eðlilegt getur talist.

Við vitum að sú orka og auðlindir sem við hér höfum yfir að ráða er einn af lyklunum að því að við komumst út úr þeirri kreppu sem hér er. Og enginn ástæða til að selja þá orku á undirverði, þó nú liggi mikið á. Og einn stór kaupandi vilji kaupa.

Við verðum að hætta að hegða okkur eins og áfengissjúklingar í afneitun, og fara að taka ábyrgð á þeim auðlindum sem okkur hafa verið gefnar. Við vitum að orkan okkar á einungis efir að verða dýrmætari . Það er okkar sameiginlega ábyrgð að þau verðmæti skili sér til þjóðarinnar, en ekki auðhringja úti í heimi. Auðhringja  sem að því er virðist láta sér í léttu rúmi liggja hvert ástandið er hér á landi, meðan þeir fá rafmagnið á undirverði.

Forbrydelsen

 

Forbrydelsen.

Danski þátturinn Forbrydelsen hefur nú náð hámarki sínu. Það á bara eftir að koma í ljós hver hinn seki er, og hvernig stjórnmálin tengjast lausn málsins. Söguþráður sem spunnið hefur net sitt víða er brátt á enda kominn.

Dómsmálaráðherran sem þó virðist vera saklaus hefur nú verið hnepptur í gæsluvarðhald fyrir landráð, og fyrirmælin koma frá þeim er  skipaði hann í embætti. Hann var kominn of nálægt sannleikanum. Og valdinu. Honum var ekki treystandi til að taka hagsmuni ríkisstjórnar og persóna  fram yfir hagsmuni þjóðar sinnar. Hugsjónir hans og réttlætiskennd voru of sterkar til að hann segði ekki frá því sem honum þótti athugavert. Því var best að hann vissi það ekki. Og leyndur þeim upplýsingum sem skiptu máli.  

Forbrydelsen eða glæpur dómsmálaráðherrans er heiðarleiki. Hann vissi af máli sem ekki var reglunum samkvæmt. Það vissu allir um viðhorf hans til sannleikans og réttlætisins, og þau viðhorf áttu að verða til þess að styrkja ímynd ríkistjónarinnar. Framhjá  honum varð ekki gengið, í ljósi þess styrks sem hann hafði. En það var hægt að gera honum lífið leitt og erfitt með því að halda frá honum þeim gögnum sem hann þarfnaðist til  að geta unnið þá vinnu sem honum hafði verið falin.

Ekki virðast það vera málefnin sem verða honum að falli, heldur fyrst og fremst  sérhagsmunir ráðríkra flokksfélaga sem höfðu sem sitt eina takmark að halda völdum. Og létu stefnur og hugsjónir þær sem þeir höfðu áður kynnt sem sínar lönd og leið. Takmarkið var orðið eitt, að halda völdum sjálfum sér til dýrðar. Öllum meðulum beitt þar til. Jafnvel að leyna baráttufélögum sínum hvað var í gangi. Og sérstaklega þeim sem tilbúnir voru til þess að takast á við vandann. Því  sú lausn  hefði orðið til þess að hugsanlega misstu menn völdin og æruna. Maður veltir fyrir sér hvort það hafi verið þess virði.